اینترنت کودک چیست و نحوه فعال سازی آن (فیلترینگ در راه است؟)

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در جلسه‌ای که امروز برگزار شد با رونمایی از طرحی با عنوان ۴۵۶، جزئیات اینترنت ویژه کودکان را اعلام و تاکید کرد این اینترنت اختیاری است.

به گزارش ایلنا، چهارمین جلسه کمیته راهبری سند حفاظت از کودکان در فضای مجازی به میزبانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سیدابوالحسن فیروزآبادی، رئیس شورای عالی فضای مجازی و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برگزار شد که این جلسه به رونمایی از سرویس اینترنت کودک و نوجوان (سرویس ۴۵۶) اختصاص داشت.

در این جلسه عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- با تأکید بر اینکه حوزه کودک و نوجوان در فضای مجازی حوزه بسیار مهمی است اما آن‌چنان‌که باید و شاید به آن پرداخته نشده است گفت: سابقه بحث حفاظت از کودکان در فضای مجازی قریب به دو دهه است که در دنیا دنبال می‌شود و در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود هم فعالیت‌های خوبی در کشور انجام شد البته در ادامه کمتر به این حوزه توجه شده است و اقدامات انجام‌گرفته یا کافی نبوده یا متناسب با چارچوب‌های فرهنگی کشورمان نبوده است.

وی ادامه داد: نقطه عطف دیگر کشورمان در تاریخ، تلاش‌های صورت گرفته برای حفاظت از کودکان در فضای مجازی، مصوبه سال گذشته شورای عالی فضای مجازی بود. خردادماه سال گذشته سند صیانت از کودکان در فضای مجازی به تصویب رسید. در این سند تقسیم‌کار خوبی شده و برای دستگاه‌های مختلف تکالیفی در نظر گرفته‌شده است تا بتوانیم بر پایه آن عقب‌ماندگی‌های گذشته را جبران کنیم.

به گفته وزیر ارتباطات، از روز نخست حضور در وزارت ارتباطات، چندین جلسه با اپراتورها و فعالان حوزه تولید محتوای کودک برگزار کردم که جمع‌بندی‌های این جلسات در قالب راه‌اندازی پنجره واحد  با هدف معرفی ظرفیت‌های موجود در معرض دید عموم به‌ویژه خانواده‌ها قرار گرفت.

زارع‌پور تأکید کرد: بر اساس تکالیف در نظر گرفته‌شده در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف شده است تا با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی یک محیط امن در فضای مجازی برای کودکان فراهم کند تا آن‌ها کمتر در معرض محتواهای نامناسب قرار گیرند.

وی افزود: تکلیف دیگر وزارت ارتباطات در این سند این بود که محیط امن را متناسب با سن و محتوایی که در اختیار کاربر قرار می‌گیرد فراهم کند که خوشبختانه با همکاری خیلی خوب خانواده ارتباطات کشور و در رأس آن اپراتورهای تلفن همراه این امکان فراهم شد و امروز به شکل رسمی به مردم عزیز معرفی می‌شود.

ویدئو  «اینترنت کودک و نوجوان» چیست؟

به‌تازگی طرحی با عنوان «۴۵۶» که با نام «اینترنت ویژه کودکان و نوجوانان» شناخته می‌شود، رونمایی شده و استفاده از آن برای خانواده‌ها، اختیاری است. به گفته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، این وزارتخانه با همکاری وزارت ارشاد و نهادهای فرهنگی دیگر، که البته اسمی از آنها نبرده است، مکلف شده «محیطی امن در فضای مجازی برای کودکان فراهم کند تا آن‌ها کمتر در معرض محتواهای نامناسب قرار گیرند». عیسی زارع‌پور گفته با شماره‌گیری *۴۵۶# یا مراجعه به سایت یا از طریق اپلیکیشن ۴۵۶، این امکان برای خانواده‌ها فراهم شده تا دسترسی کودکان و نوجوانان خود به اینترنت را متناسب با سن و شرایط هرکدام، تعریف و مدیریت کنند.

راه‌اندازی سرویس اینترنت کودک و نوجوان

زارع‌پور بابیان اینکه با راه‌اندازی سرویس اینترنت کودک و نوجوان (سرویس ۴۵۶) سه امکان برای خانواده به‌منظور حفاظت از کودکان در فضای مجازی فراهم می‌شود گفت: نخست با شماره‌گیری #۴۵۶*، دوم از طریق سایت  و سوم از طریق اپلیکیشن ۴۵۶ این امکان برای خانواده‌ها فراهم‌شده است تا دسترسی کودکان و نوجوانان خود به اینترنت را متناسب با سن و شرایط هر کدام تعریف و مدیریت کنند. به این منظور چهار سطح دسترسی تعریف شده است که در قالب چهار رنگ سبز، سفید، زرد و نارنجی تعریف شده است که فعلا رنگ سبز (برای کودکان زیر ۵ سال) در اپراتورها فعال شده است و به زودی سایر دسترسی ها نیز تعریف خواهد شد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه تشریح کرد: همچنین یک امکان دیگر و با انعطاف بیشتری در قالب اپلیکیشن فراهم‌شده است در این حد که پدر و مادر می‌توانند انتخاب کنند چه سرویس، چه سایت و یا چه اپلیکیشینی برای کودکان فعال شود و برای هر کدام از اعضای خانواده می توانند سطح دسترسی ویژه مربوط به وی را تعریف کنند. کار دیگری هم که به‌مرور تکمیل می‌شود که نمونه آن‌هم در کشورهای اروپایی فعال‌شده است فراهم کردن دسترسی ایمن به خدمات پایه و مهم مثل موتورهای جستجو و دانش نامه ها است تا از طریق آن کودک در معرض محتوای نامناسب قرار نگیرند که این خدمات در قالب سایت   از امروز در دسترس مردم عزیز است.

وی  ادامه داد: امیدوارم با همکاری و همراهی همه فعالان و دست‌اندرکاران این حوزه چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی بتوانیم این مسیر را ادامه دهیم تا کودکان حداکثر استفاده از فضای مجازی را ببرند و خانواده‌ها خیالشان از این بابت که کودکانشان در معرض هیچ محتوای نامناسبی قرار نمی‌گیرند راحت باشد.

وی تصریح کرد: حفاظت از کودکان در فضای مجازی راهبرد جدی ما در وزارت ارتباطات است و این اعتقاد را داریم که باید سرویسی که در اختیار کودکان قرار می‌گیرد متفاوت باشد. البته سرویسی که امروز از آن رونمایی شد یک امکان اختیاری است و هیچ اجباری در استفاده از آن وجود ندارد و این سرویس تنها ابزاری است در اختیار خانواده‌ها که بتوانند حضور کودکان در فضای مجازی را مدیریت کنند.

زارع پور در خاتمه ابراز امیدواری کرد که با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که مسئولیت رتبه بندی محتواهای فضای مجازی را بر عهده دارد به صورت دائم لیست سایتها و سرویسهای مجاز هر دسته بندی (سبز، سفید، زرد و نارنجی) را با خدمات متنوع و جذاب به روز نماید تا با ایجاد تنوع جذابیت لازم برای تداوم حضور و استفاده کودکان از این سرویس ایجاد شود.

در ادامه این جلسه مهدی اسماعیلی- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی- با تأکید بر اینکه همه دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی در حوزه فضای مجازی سرباز رهبر انقلاب برای جبران عقب‌ماندگی‌ها در فضای مجازی هستند گفت: وضعیت فعلی فضای مجازی حتماً نامطلوب است و توقع رهبر انقلاب از دست‌اندرکاران این است که با سرعت این عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنند.

وی افزود: ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این اعتقاد را داریم که ابزارهای نظارتی بسیار اثربخش است و در این حوزه هم چاره‌ای جز پذیرش دستورالعمل‌ها نداریم.

اسماعیلی تأکید کرد: این اطمینان را به همه دوستان در بخش‌های مختلف می‌دهیم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یار ثابت و همیشگی در پیشبرد اهداف و منویات رهبر عزیز انقلاب و تحقق مأموریت‌های تکلیف شده است و امیدواریم نتایج مثبت این همراهی و همدلی را به‌زودی مردم عزیز شاهد باشند.

در این جلسه همچنین از نظام رتبه بندی محتواهای فضای مجازی که توسط وزارت فر هنگ و ارشاد اسلامی تهیه شده بود رونمایی شد که خروجی آن قرار است در سرویس اینترنت کودکان و نوجوان ۴۵۶ مورد استفاده قرار گیرد. همچنین سامانه تلوبیون کودک و نوجوان هم در این جلسه معرفی شد که حاوی صدها هزار محتوای جذاب سازمان صدا و سیما و محتواهای تولید برای کودکان و نوجوانان است.

همچنین در این جلسه  سید ابوالحسن فیروزآبادی – دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی- با اشاره به تاثیر همه گیری کرونا در کشور بر رویکرد شورای عالی فضای مجازی برای حضور کودکان و خانواده ها در فضای مجازی از سال ۱۳۹۹ به بعد  اظهار کرد: با فراگیری کرونا در کشور و نگرانی حضور کودکان و خانواده ها در برنامه های خارجی برای دریافت خدمات آموزشی مورد نیاز، پس از بررسی های متعدد، دو راهکار ارایه شد که در نهایت مرکز ملی فضای مجازی مصوب کرد تا نظام آموزشی کشور نسبت به راه اندازی یک برنامه متمرکز اقدام کرده و تمامی نظام آموزشی کشور بر روی آن پیاده سازی شود که براساس آن سامانه شاد در کشور راه اندازی شد که جزو افتخارات جمهوری اسلامی به دلیل پیاده سازی آن در مدت زمان کوتاه با قابلیت های مناسب است.

وی با تاکید بر این که سامانه شاد و همچنین تلوبیون به عنوان برنامه ملی باید شرایطی فراهم کنند تا بخش خصوصی نیز بتواند در آنها فعالیت داشته باشد، افزود: بالاترین تعداد اینماد در کشور مربوط به حوزه آموزش بوده که این نشان دهنده توجه ویژه مردم به این حوزه و رونق کسب و کار است که باید از این ظرفیت به خوبی استفاده شده و ساماندهی شود.

فیروزآبادی با اشاره به اهمیت توجه به اقتصاد حوزه محتوای کودک تصریح کرد: باید حوزه اقتصاد محتوای کودک بدون نگاه سرمایه داری تعریف شود که خوشبختانه در این حوزه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همکاری مناسبی با مرکز ملی فضای مجازی داشته است تا بتوانیم اقتصاد این حوزه را ساماندهی کرده و از ظرفیت های ایجاد شده در کشور استفاده کنیم.

دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی درخصوص اهمیت نقش وزارت آموزش و پرورش در حوزه اینترنت و کودکان گفت: متاسفانه هنوز بحث سواد فضای مجازی در دروس مدارس در نظر گرفته نشده است که باید به این مهم در کشور توجه شود. همچنین باید نظام نامه رده بندی سنی محتوا در حوزه بازی های رایانه ای و صوت و تصویر فراگیر در کشور به دلیل فراگیری آنها در دنیا اعمال شود.

وی  با اشاره به اهمیت اطلاع رسانی جامع به مردم کشور برای آشنایی با نظام نامه رده بندی سنی محتوا و خدمات مجاز در فضای مجازی و محصولات ارایه شده در این حوزه بیان کرد: در سال ۱۴۰۰ سند صیانت از کودکان در فضای مجازی مصوب و برای تمامی دستگاه های کشور تقسیم کار ملی صورت گرفت که براساس آن این کمیته تشکیل شده و تاکنون اقدامات مناسبی در آن صورت گرفته که سامانه ۴۵۶ و نظام نامه رده بندی سنی محتوا و خدمات مجاز در فضای مجازی از جمله این دستاوردهاست و در ادامه برای ساماندهی این حوزه به اهتمام ویژه در تمامی دستگاه های کشور و به خصوص مجلس شورای اسلامی نیاز است.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی اظهار امیدواری که با راه اندازی آزمایشی سامانه های ارایه شده و همکاری اپراتورهای کشور در آن بتوانیم این محصولات را تکمیل کنیم.

ایسنا: در جلسه ای که امروز برگزار شد، طرح اینترنت کودک توسط وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات معرفی شد. چهارمین جلسه کارگروه راهبردی و تدوین الگوی عملیاتی و مقررات عمومی صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، در راستای اجرایی سازی بند الف ماده ۴_۱ سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی که در جلسه شورای عالی فضای مجازی کشور مصوب شده بود، امروز به میزبانی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

معرفی طرح اینترنت کودک و ارائه نظام نامه رده بندی سنی محتوا و خدمات همچنین گزارش تلوبیون توسط سازمان صدا و سیما از موارد مورد بررسی در این نشست بود.

پیش از این عیسی زارع پور – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – از رونمایی طرح اینترنت کودک در هفته جاری خبر داده بود.

با ورود به سایتی که با عنوان اینترنت کودک معرفی شده، خطاب به پدران و مادران گفته شده که با استفاده از چند روش می‌توانند دسترسی فرزندان خود را به سایت‌های مختلف اینترنت مدیریت کنند. همچنین در بخشی از سایت به رده‌بندی یا لیست سایت‌های اینترنتی اشاره شده که با ورود به این بخش چهار عنوان سایت‌ با رنگ‌بندی سبز، سفید، زرد و نارنجی مشاهده می‌شود که هر کدام لیستی از سایت‌های که برای دسترسی کودکان و نوجوانان مناسب هستند را دربردارند.

سند حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، از سال ۱۳۹۸ در دستور کار شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته بود تا به واسطه آن اینترنت کودکان از اینترنت عمومی جامعه مستقل شود و هم تولید محتوای گسترده ای مخصوص کوکان و نوجوانان در فضای اینترنت انجام شود و امکاناتی را در اختیار والدین و خانواده ها برای کمک به فرزندانشان قرار دهد؛ در نهایت این سند در ۱۷ خرداد ماه سال گذشته به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید.

همچنین اعلام شده بود که سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، در راستای تبیین الزامات و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات پس از استحضار مقام معظم رهبری، برای اجرا به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شده است؛ این سند با هدف ارتقای بهره‌برداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان و فراهم‌سازی فضای ویژه در چارچوب فرهنگ اسلامی- ایرانی برای استفاده مناسب از فضای مجازی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی برای آنها تدوین و به تصویب شورای عالی فضای مجازی کشور رسید.

(۱۴۰۱/۰۵/۰۸) وزیر ارتباطات گفت: پروژه اینترنت کودک و نوجوان آماده شده است و برای افتتاح منتظر مسئولان هستیم و رسانه‌ای کردن این موضوع و رونمایی از آن را در آینده نزدیک انجام می‌دهیم.
عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به این سوال که راه اندازی اینترنت کودک و نوجوان در چه مرحله ای است؟ گفت: منتظر هستیم که آقایان (مسئولان) وقتی را تنظیم کنند و با هم برنامه افتتاح را انجام دهیم. وی افزود: کار آماده شده است و منتظر افتتاح است.

وزیر ارتباطات در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه گفته شده بود که برای راه اندازی اینترنت کودک و نوجوان منتظر تعیین لیست سفید هستید، گفت: این کار انجام شده است و در حال حاضر پروژه راه اندازی شده است که علاقمندان می توانند این موضوعات را از طریق آدرس https://family.ict.gov.ir دنبال کنند.

سخنگوی وزارت ارتباطات با اعلام اینکه لیست سفید وزارت ارشاد برای اینترنت کودک و نوجوان نهایی شده است، گفت: ظرف یکی دو هفته آینده با حضور مسئولان مربوطه از این طرح رونمایی خواهد شد.

مهدی سالم در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به آخرین جزئیات راه اندازی اینترنت کودک و نوجوان اظهار کرد: سندی در شورای عالی فضای مجازی وجود دارد که تکالیف دستگاه‌های مختلف را برای محافظت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی مشخص کرده است که بخشی از این وظایف بر عهده وزارت ارتباطات است. بخش زیادی از این تکالیف تاکنون انجام شده و منتظر هستیم که وزارت ارشاد لیست سفید خود را نهایی و آن را اعلام کند.

سخنگوی وزارت ارتباطات ضمن اشاره به اینکه بخش زیادی از لیست سفید وزارت ارشاد در خصوص محتوای قابل ارائه برای کودکان و نوجوانان آماده شده و در حال حاضر قابلیت معرفی عمومی را پیدا کرده است، افزود: اینترنت کودک یا فضای امن کودک و نوجوان در بخش‌های مختلفی اتفاق می‌افتد؛ یکی بحث پاک بودن اینترنتی است که در اختیار کودک یا نوجوان قرار می‌گیرد که رده بندی‌های مختلفی در این رابطه مشخص شده و دسترسی به رده بندی ها و انتخاب آن توسط والدین صورت می‌گیرد.

فعالسازی اینترنت کودک و نوجوان نیاز به سیم کارت کودک دارد

سالم در ادامه تاکید کرد: تمام فعالیت‌ها در حوزه اینترنت کودک و نوجوان در اختیار پدر و مادر است و هیچ اجباری از سوی سرویس دهنده‌ها و اپراتورها وجود ندارد؛ اگر پدر یا مادری بخواهند که اینترنت پاک در اختیار فرزندش قرار بگیرد، می‌توانند سیم کارت کودک را خریداری و بسته‌های مورد نظر را فعال کنند.

وی ادامه داد: در خصوص اینترنت امن کودک، پروژه جهانی به نام CEOP داریم که از سال ۲۰۰۹ وجود داشته و براساس این پروژه، روز اینترنت امن تر برای کودکان را جشن می‌گیرند و ۲۲۰ کشور برنامه خود را در این زمینه ارائه می‌دهند و ایران هم به عنوان یکی از این کشورها برنامه‌های خود را از قدیم تاکنون داشته و ارائه داده است.

فقط سایت هایی که در لیست سفید هستند برای کودکان قابلیت دسترسی دارند

رئیس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اعلام اینکه در حال حاضر لیست سفیدی که وزارت ارشاد با همکاری سایر دستگاه‌ها آماده کرده، برای اپراتورها و سرویس دهنده‌ها ارسال شده است، گفت: بر مبنای این لیست، سرویس اینترنت کودکان و نوجوانان فعال می‌شود؛ قابلیتی که وجود دارد این است که اگر خانواده‌ها علاقمند باشند که بخش‌هایی به این لیست اضافه و یا کم بشود، می‌توانند در سامانه‌های تعبیه شده اعلام کنند؛ به طور مثال بعد از فعال سازی اینترنت کودک، اگر برخی خانواده‌ها درخواستی برای دسترسی به سایتی برای فرزندانشان داشته باشند، پیام به تیم‌های محتوایی ارسال می‌شود.

سالم افزود: این پیام‌ها بررسی می‌شود، اگر درخواستشان مناسب همه خانواده‌ها باشد به لیست اضافه می‌شود در غیر این صورت خود پدر و مادر می‌توانند برای فرزند خود این دسترسی را باز کنند.

فعالسازی اینترنت کودک بر روی روی مودم‌ ثابت خانگی و PC

وی درباره نحوه فعال سازی اینترنت کودک و نوجوان بر روی مودم‌های ثابت خانگی و همچنین PC توضیح داد و گفت: این قابلیت بر روی (device) دستگاه مودم وجود دارد و می‌توان اینترنت کودک را فعال کرد؛ فقط بحث بر سر این بود که لیست سفید را ارائه کنیم که آن هم به زودی (یکی دو هفته آینده) بر روی سایت وزارت ارتباطات و وزارت ارشاد قرار می‌گیرد. البته در حال حاضر یک لیست اولیه وجود دارد اما در حال نهایی شدن است چرا که نیاز دارد متخصصان حوزه تربیتی کودکان و نوجوانان آن را بررسی کنند و از طرفی حجم محتوا نیز زیاد است.

سخنگوی وزارت ارتباطات بیان کرد: همچنین کسانی که می‌خواهند این نوع اینترنت را روی دستگاه کامپیوتر نصب کنند، اپلیکیشن‌های جداگانه ای برای این منظور تعریف و تعبیه کرده ایم و وقتی افراد وارد این اپ می‌شوند و آن را فعال می‌کنند، یک سیستم امن در اختیار فرزندانشان قرار می‌دهند به طوری که وی پی ان ها در این حالت بسته می‌شود و جلوی دسترسی به سایت‌های نامناسب گرفته می‌شود. خانواده‌ها هر زمان که بخواهند می‌توانند از این اپلیکیشن خارج شوند.

خرید سیم کارت کودک

رئیس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه از گذشته سیم‌کارت‌های کودک در بازار وجود داشته و در حال حاضر هم امکان خرید آن برای همگان وجود دارد، گفت: نسخه اندرویدی اینترنت کودک و نوجوان هم آماده شده و ظرف یکی دو هفته آینده با حضور مسئولان مربوطه از این طرح رونمایی خواهد شد.