چطور یک میزبان خوب باشیم؟ | نکات و اصول مهم مهمان نوازی

گرچه مهمان نوازی ایرانیان زبان زد خاص و عام است، اما اگر می خواهید یک میزبان خوب برای عید باشید و مهمانی هایتان بی عیب و نقص برگزار شود، لازم است نکاتی را که در این مطلب به آنها اشاره شده رعایت کنید.

توجه به این نکات ریز باعث می شود میزبانی شما بهتر شده و به مهمانانتان بیشتر خوش بگذرد.

مهمان نوازی یعنی چه ؟

مهمان‌نوازی در فرهنگ فارسی به تلاش میزبان برای تأمین راحت مهمان اطلاق می‌گردد. مهمان‌نوازی از نظر لغوی به معنای ابراز لطف عملی، تفقد و پذیرایی از مهمان است.

مهمان‌نوازی رابطه‌ای میان میزبان و مهمان است و به عملکرد میزبان در قبال مهمان تفسیر می‌شود.

وظایف یک میزبان خوب

میزبان خوب کسی است که ارتباط برقرار کردن با مهمان‌هایش را بلد باشد. مکان مناسب برای نشستن، استراحت و خواب برایش فراهم سازد.

اگر دوست دارید مهمان‌هایتان با شما احساس راحتی و صمیمیت کنند؛ باید روی رفتارهایتان کار کنید.

با روی خوش به استقبال مهمانان بروید

اولین اصل در مهمان نوازی خوشرویی و استقبال گرم از مهمانان است. در لحظه ورودشان با چهره خندان کنار در ورودی بایستید و به تک تکشان خوش آمد بگویید. به مهمان هایتان نشان دهید از دیدن آنها خوشحال هستید.

گشاده رو باشید

یک میزبان خوب لبخند می زند. اخم کردن بعث می شود مهمان احساس اضافی بودن و ناخواستنی بودن کند.

آشنا کردن مهمان با خانه 

هنگامی که مهمان دارید رسم میزبانی را به خوبی انجام دهید. بردن کیف دستی، چتر یا چمدان به مهمانتان کمک کنید و او را به سمت اتاقی که می تواند از آن استفاده کند، راهنمایی کنید.

اگر مهمانتان از راه دوری آمده و چند روزی میزبان او هستید، از همان ابتدا جای حمام و دستشویی را به او نشان دهید و زمان آماده شدن او ، میان وعده ای برایش آماده کنید.

آرامش داشتن 

در حضور مهمان راحت تکیه دهید و با آرامش بنشینید. پاهایتان را تکان ندهید، زیرا تکان دادن پاها احساس بی قراری و استرس را به مهمان منتقل می کند.

دست به سینه نایستید. دستهایتان را بالای سرتان قرار ندهید. دستهایتان را آزاد بگذارید. پاهایتان را به طرف آشپزخانه قرار ندهید.

هم صحبت خوبی باشید

هنگام گفتگو با مهمان به چشمهایش نگاه کنید. برقراری ارتباط چشمی باعث می شود حس کند به صحبت هایش اهمیت می دهید.

اگر چشم‌هایتان مرتب این طرف و آن طرف بگردد، در حقیقت به مهمانتان می‌فهمانید علاقه‌ای به حرف‌هایش ندارید. به حرفهایش به خوبی گوش کنید تا احساس صمیمیت و راحتی کند.

دربارهٔ مطلبی که مهمان دوست دارد صحبت کنید. چنانچه صحبت‌های مهمان باب میلتان نبود خود را ناراحت نشان ندهید.

کام مهمان را شیرین کنید

شیرینی ها یکی از اقلام مهم پذیرایی از مهمان ها است. با قرار دادن چای یا دمنوش خوش رنگ و خوش طعم در کنار شیرینی، میزبانی بهتری خواهید داشت.

خوب است برای مهمانانی که دیابت یا رژیم دارند خوراکی‌های رژیمی تهیه کنید تا او هم بتواند در شیرین کامی بقیه مهمان‌ها سهیم شود. به طور اختصاصی به او بگویید که فلان مدل شیرینی یا پشمک را برای تو تهیه کرده‌ام.

غذای مورد علاقه اش را تهیه کنید

در مهمانی های دوستانه می توانید از مهمان بپرسید که غذای مورد علاقه اش چیست؟ در صورت امکان غذای باب میلش را تهیه کنید و اگر امکان پذیر نیست از او عذرخواهی کنید.

غذایی تهیه کنید که پزشکش او را از خوردنش منع نکرده باشد.

ضمنا نباید از مهمان پرسید غذا خورده است یا نه. وقتی مهمان سرزده از راه رسید، بدون اینکه سوالی کنید هر غذایی را که در خانه داشتید برای او بیاورید تا میل کند.

غذا را زود سرو کنید

معمولا مهمانی که از راه می رسد، بخصوص اگر مسافر باشد، نیاز به غذا و استراحت دارد زیرا هم گرسنه و هم خسته است. پس بهتر است هر چه زودتر غذا را آماده کنید تا بتواند استراحت کند.

همراه مهمان غذا بخورید

برخی مهمانان خجالتی و کم روز بوده و ممکن است در صورت غذا نخوردن صاحب خانه، سیر نشده دست از غذا بکشند. یکی دیگر از اصول مهمان داری این است که همراه مهمان غذا بخورید. یک میزبان خوب تا همه مهمانان سیر شوند و کنار بکشند، دست از غذا نمی کشد.

به اندازه غذا تهیه کنید

غذا باید به اندازه نیاز تهیه شود. غذای کم جلو مهمان گذاشتن نوعی حرمت شکنی به خود و مهمان محسوب می شود. غذای بیش از حد لازم آوردن هم نوعی تکلف و خود نمایی است.

خوراکی های مرغوب تهیه کنید 

سعی کنید در حد امکان خوراکی های تازه و با کیفیت با ظاهری خوب تهیه کنید. حتی اگر عید نیست، میوه های خشک، خرما، گردو، آجیل و خشکبار در دسترس مهمان‌هایتان قرار دهید تا مهمانتان متوجه شود به پذیرایی مناسب از او اهمیت می‌دهید.

بکار بردن ظروف یکدست و زیبا

بهتر است در مهمانی ها سرویس غذایی زیبا و لیوان و قاشق چنگال یکدست استفاده کنید تا حق مطلب را در مهمانداری ادا کرده باشید. در صورتی که امکان تهیه ظروف هماهنگ ندارید، سعی کنید با ترفندهایی مثل استفاده از پوشش لیوان یا پوشش دسته قاشق و چنگال، عدم هماهنگی را تا حدودی پنهان کنید.

توجه به شخصیت مهمان

بهتر است پیش از هر برخوردی، به شخصیت مهمانتان توجه کنید، اگر فردی درون گراست و دیر با محیط اخت می شود، به او توجه کنید و نیازهایش را پیش بینی نمایید، اما اگر مهمانتان فردی صمیمی است بگذارید خانه شما را مثل خانه خودش بداند و آزاد باشد.

چیدمان صحیح مبل و صندلی

نکته مهمی که ممکن است فراموش شود یا به ان توجهی نکنید، نحوه چیدمان صندلی‌ها است. فاصله صندلی‌ها نباید طوری باشد که افراد مجبور باشند برای صدا کردن همدیگر، صدایشان را بالا ببرند.

اگر مبل‌هایتان را دور از هم قرار داده‌اید، احتمال اینکه صمیمیتی بین مهمان‌هایتان ایجاد شود، بسیار کم است.

در عین حال خوب است مبلمان یا صندلی‌ها را گرد بچینید تا مهمان‌ها مجبور نشوند برای دیدن چهره هم سرشان را این طرف و آن طرف بچرخانند. این کار باعث ارتباط چشمی بهتر و رابطه گرم‌تر می‌شود.

مراقب زبانتان باشید

اگر مهمان اخلاق به خصوصی دارد یا عیبی در اوست که اگر کسی آن عیب را به رخش بکشد ناراحت می‌شود میزبان نباید کوچکترین اشاره‌ای به آن بکند. به مهمان طعنه نزنید.

نگاه کردن به دهان مهمان در حین غذا خوردن، اشاره کردن به چگونگی غذا خورد و زدن حرفهای رکیک از جمله اخلاق زشتی است که بعضی از میزبانها دارند و مهمان خود را با این وسیله ناراحت می‌کنند.

به همه مهمان ها سر بزنید

سلام و احوالپرسی دسته جمعی سر جای خود؛ یکی دیگر از ترفندهایی که می‌توانید مهمانی‌تان را با آن گرم کنید، سر زدن به تک تک مهمان‌ها و احوالپرسی اختصاصی است. اینطوری هر فردی متوجه جایگاه ویژه‌اش برای میزبان می‌شود و صمیمیت شما هم با او بیشتر خواهد شد. در پایان احوالپرسی یا ابتدای آن از مهمانتان بپرسید به چیزی نیاز دارد و به او خوش می‌گذرد؟ این سوال‌ها هم اهمیت دادن شما به او را  نشان می‌دهد.

بیشتر وقتتان را با مهمان بگذرانید

در برخی از مهمانی ها صاحب خانه تدارک مفصلی برای مهمان می بیند اما به علت آماده نمودن این تدارکات بیشتر وقت خود را در آشپزخانه صرف می کند و در کنار مهمان حضور نمی یابد.

در اینگونه مهمانی ها ، مهمان احساس خستگی می کند بنابراین بهتر است به جای تدارکات زیاد ، با چند خوراکی ساده و کم زحمت مانند کیک و چای، آجیل، پاپ کورن از میهمانتان پذیرایی کنید و بیشتر وقتتان را در کنار او بگذرانید.

برای کارهایتان برنامه ریزی کنید تا خسته نشوید

اگر عادت دارید قبل از مهمانی خودتان را از دست و پا بیندازید و آنقدر کار کنید که دیگر رمقی برایتان نماند، لطفا دست از این کار بردارید. خیلی بد است که همه جنبه‌های پذیرایی تمام و کمال باشد؛ اما پای چشم میزبان از خستگی گود افتاده باشد یا مرتب خمیازه بکشد. سعی کنید کارهایتان را چند روز قبل از مهمانی تقسیم کنید تا در روز جشن کمتر تکاپو را داشته باشید. بهترین لباستان را بپوشید، به خودتان برسید و بشاش باشید.

موضوعاتی برای گفتگو در نظر بگیرید

معمولا زمانی که مهمان‌ها غریبه باشند یا برای اولین بار وارد منزل شوند، بهتر است موضوعی برای گفتگو در آستین داشته باشید که بین آن‌ها مشترک باشد. در فرهنگ‌های دیگر به این سبک سوال‌ها یخ شکن یا Ice breaker  می‌گویند؛ اما اگر مهمان‌هایتان از قبل همدیگر را می‌شناسند، معمولا نیازی به این سوال نیست و آنقدر حرف توی حرف می‌آید که خود به خود یخ همه باز می‌شود.

بازی و سرگرمی دسته جمعی تدارک ببینید

اگر جو مهمانی‌هایتان خودمانی است و علایق مشترکی دارید، برای اینکه به همگی خوش بگذرد تهیه و تدارک یک بازی دسته جمعی را ببینید. از قبل با توجه به تعداد مهمان‌ها وسایل بازی را فراهم کنید و شب مهمانی به محض اینکه احساس کردید حوصله جمعیت در حال سر رفتن است، بازی را از آستینتان بیرون بکشید. بازی‌ها علاوه بر سرگرم کننده بودن تاثیر زیادی روی شناخت بهتر همدیگر دارد و صمیمیت بین افراد را بالا می‌برد.

تعیین محل خواب مهمان قبل از ورود او

جای خواب مهمانتان را قبل از آمدن به خانه تان مشخص کنید و اگر اتاق اضافه ندارید با همسر و فرزندتان هماهنگ باشید و اتاق بچه ها یا خودتان را در اختیار مهمان بگذارید و هیچگاه جای مهمان را در پذیرایی نیاندازید. اگر برای ماندن مهمان جا ندارید از قبل به او اطلاع دهید.

تمیز کردن و تزیین خانه 

قبل از اینکه مهمانتان به خانه شما بیاید چند شاخه گل تهیه کنید و در گلدانتان بگذارید . گل تازه به خانه شما روح و لطافت می دهد و خانه تان را دلپذیر تر می سازد . یک روز قبل از آمدن مهمان ها خانه خود را تمیز کنید و وسایل مورد نیازتان را تهیه کنید و این کارها را به بعد از ورود مهمانان موکول نکنید.

مراقب وسایل با ارزش و شکستنی باشید

قبل از آمدن مهمانتان وسایل با ارزش و گرانقیمت خود را از دسترس کودکان خارج کنید و با خیال راحت کنار مهماناتان بنشینید. این کار سبب می شود شما در زمان حضور مهمان، مدام مراقب وسایل خود نباشید و مدام چشمتان به دست مهمانتان نباشد.

با مهمان تعارف نداشته باشید

برخی از مهمانان همراه خود فرد دیگری را نیز به مهمانی می برند. اگر شرایط پذیرایی از همراه او را ندارید، تعارف را کنار بگذارید و این موضوع را به مهمانتان اطلاع دهید.

چند نکته دیگر 

قبل از مهمان نخوابید.

در حضور آن‌ها از کمبودها و مشکلات زندگی ننالید.

در حضور او به خانواده خود خشم نگیرید.

به هر حال میزبان تا جایی که می‌تواند مهمان خود را گرامی بدارد و از حضور او اظهار مسرت و خوشحالی نماید.

وظایف مهمان 

نکاتی که یک میزبان خوب باید رعایت کند را دیدید. اما مهمان نیز در قبال میزبان وظایفی دارد که در ادامه به آن می پردازیم:

اطلاع دادن به میزبان 

هر گاه فردی قصد مهمان شدن در منزل کسی را داشته باشد باید از قبل به وی اطلاع دهد یا حداقل زمانی به منزل شخص برود که مهیا ساختن بساط مهمانی برای صاحب خانه میسر باشد زیرا اگر فرد بدون هماهنگی در زمانی که فرصت چندانی برای تهیه غذا نیست به خانه کسی برود چه بسا میزبان خود را برای تهیه غذا به دردسر و مشکل مواجه سازد و در نتیجه جلوی مهمان احساس شرمندگی نماید.

در وقت معین و مقرر حاضر شود 

مهمان نباید مهمانی رفتن را با تأخیر بیندازد که صاحب خانه و مهمان دیگر در انتظار بمانند. همان‌طور که اگر موقع معینی را تعیین کردند نبایستی زودتر از به مهمانی برود زیرا ممکن است در آن لحظه میزبان آمادگی استقبال و پذیرایی نداشته باشد و در نتیجه شرمسار می‌شود.

هر جا صاحب خانه اشاره کرد بنشیند

مهمان هرگز نباید در مورد مکان نشستن جر و بحث کند و هر جایی را که برای او پیشنهاد شد آن جا بنشیند چرا که ممکن است خود مهمان جایی را انتخاب کند که مشرف به نقاط حساس خانواده مانند آشپزخانه باشد یا ساکنین منزل را دچار سختی کند بنابراین پیشنهاد میزبان را اطاعت نموده و احترامش را پاس بدارد و همان‌جا که به او گفته می‌شود بنشیند.

پرهیز از تجسس در مهمانی 

هر گاه وارد منزل یکی از دوستان خود می‌شود نباید همچون جاسوس‌ها به کنجکاوی گوشه و کنار منزل بپردازد. به هیچ عنوان صندوق، کیف، بسته، پرونده یا چیز نهفته و طبقه‌بندی شده‌ای را باز نکند زیرا چنین عملی خلاف تعهد و امانتی است که میزبان بر دوش مهمان گذاشته است مهمان نباید موازین مهمانی را زیر پا بگذارد و از حسن اعتماد میزبان سوءاستفاده کند.

تقاضای دشوار از میزبان نکند

یکی از وظایف مهمان این است که اگر میزبان وضع خوبی ندارد و قدرت مالی او ضعیف است از او تقاضای غذایی غیر از آنچه برایش می‌آورند نکند حتی اگر می‌داند میزبان غذای مورد علاقه‌اش را تهیه می‌کند باز هم از نظر اخلاقی و عرفی این تقاضا درست نیست.

به نوع غذا اهمیت ندهد 

در بین مردم این طور جا افتاده که اگر کسی را به مهمانی دعوت کردند یعنی اینکه برای او غذای لذیذی تهیه کرده‌اند و دعوت کردن فقط برای خوردن است. وقتی از مهمانی برگشت اولین سؤالی که از او پرسیده می‌شود این است که چه غذایی درست کرده بودند؟ هدف از پذیرفتن دعوت و مهمانی رفتن نباید پر کردن شکم و لذت جسمانی و نوع غذا باشد بلکه هدف باید امور معنوی و نزدیکی به خدا از این طریق باشد.