انتخاب رشته برای ورود به کلاس دهم یکی از بزرگترین چالشهای زندگی هر فرد است، شاید بتوان گفت این انتخاب شخص را در مسیر پیشرفت و موفقیت آینده قرار میدهد و زندگی شغلی و تحصیلی دانشآموز به انتخاب صحیح این دوران باز خواهد گشت. بنابراین باید توجه داشت که اهمیت انتخاب رشته مورد علاقه و متناسب با توانمندیها و استعدادهای دانش آموز بسیار بالا خواهد بود. در این مقاله به بیان نکات مهمی در خصوص آشنایی با دروس تخصصی رشته انسانی و تجربی دهم خواهیم پرداخت.
دانشآموزان در سیستم آموزشی کشورمان برای ورود به سال دهم و آغاز دوره دوم متوسطه باید انتخاب رشته کنند. در شاخه نظری امکان انتخاب رشته از میان سه گزینه علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی فیزیک صورت میگیرد. موضوع مقاله ما در خصوص رشته انسانی و تجربی و نکات مهم مربوط به این رشتهها است. پس برای آشنایی بیشتر با این دو رشته با ما همراه باشید.
رشته علوم انسانی بر مطالعه منابع مرتبط با زندگی انسان تاکید میکند، جامعهشناسی، اقتصاد، مردمشناسی، علوم سیاسی، فلسفه و روانشناسی، منطق، تاریخ و جغرافیا، باستان شناسی، ادبیات و زبان ملل گوناگون و … از جمله مباحثی است که در علوم انسانی به آنها پرداخته میشود.
برای این که وارد این رشته شوید علاوه برعلاقهمندی به مباحث یاد شده باید از قدرت حافظه خوبی برخوردار باشید، ضمن این که توانایی و انگیزه یادگیری دروس مربوط به این رشته را نیز در خود ببینید. باید توجه داشته باشید که اکثر رشتههای دانشگاهی مرتبط با این رشته تحصیلی و چشمانداز شغلی آن نیز با زندگی و هرآنچه به انسان و ارتباطات او مربوط است، ارتباط تنگاتنگی دارد.
در سالهای اخیر استقبال از این رشته کاهش چشمگیری داشته است و رقابت در این گروه نسبت به سایر گروههای تحصیلی به مراتب آسانتر خواهد بود. اگر علاقهمند به ادامه تحصیل در دانشگاه در یکی از رشتههای وکالت، علوم سیاسی، فلسفه، منطق، زبان و ادبیات فارسی، انواع زیرگروههای مدیریت (بازرگانی، مالی، صنعتی، بیمه، دولتی و …) یا رشتههایی مثل باستانشناسی، روانشناسی، علوم اقتصاد، جامعه شناسی و امثال آن هستید بهتر است وارد رشته علوم انسانی شوید.
حتی اگر به رشته علوم انسانی بسیار علاقهمند بوده و حفظیات شما قوی باشد، باز هم برای ورود به این رشته نیاز به احراز برخی شرایط خاص است که در این بخش با آنها آشنا می شویم.
– مجموعه سه نمره هریک از دروس زبان و ادبیات فارسی، عربی و مطالعات اجتماعی در پایههای هفتم، هشتم و نهم در دوره متوسطه اول بدون ضریب باید بالای ۴۲ باشد. توجه داشته باشید که نمره درس زبان و ادبیات فارسی در سه ساله دوره متوسطه اول با ضریب ۴، درس مطالعات اجتماعی با ضریب ۳ و درس عربی با ضریب ۲ محاسبه میشود.
– مجموعه نمرات دروس مرتبط با این رشته در سه سال دوره متوسطه اول با در نظر گرفتن ضریب هر درس نباید ۳۷۸ کمتر باشد. این به آن معنا است که معدل رشته تحصیلی انتخابی شما با توجه به دروسی که مرتبط با این رشته در دوره متوسط اول داشته اید باید حداقل ۱۴ باشد.
در سال دهم رشته انسانی، دانشآموزان با کتب جدید درسی آشنا میشوند، درسها شکل تفکیک شده تری نسبت به کتب درسی دوره اول متوسطه دارند، به طور مثال درس علوم جای خود را به دروس شیمی، فیزیک و زیست میدهد یا کتاب علوم اجتماعی به کتب درسی جغرافیا، تاریخ و جامعه شناسی تفکیک می شود. فهرست کتاب های دهم انسانی به شرح زیر است:
جامعه تاریخ (۱) ایران و جهان باستان (۱)، تفکر و سواد رسانه ای، نگارش (۱)، منطق، کارگاه کارآفرینی و تولید، جغرافیای ایران، انگلیسی، فارسی (۱)، علوم و فنون ادبی (۱)، جامعه شناسی (۱)، هنر، فارسی (۱)، اقتصاد، عربی (۱)، ریاضی و آمار (۱)، دین و زندگی (۱) و آمادگی دفاعی
فهرست کتاب های تخصصی رشته علوم انسانی که در سال دوم متوسطه آنها را می خوانید عبارتند از: ریاضی، اقتصاد، زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، علوم اجتماعی، تاریخ و جغرافیا، علوم اجتماعی، فلسفه و منطق و روانشناسی
رشته تجربی از جمله رشته های بسیار پرطرفدار است که در سالهای اخیر نیز بسیار مورد توجه قرار داشته و رقابت در این رشته بسیار سخت خواهد بود. رشته تجربی به بیان مطالب علوم مختلف میپردازد، بنابراین میتوان گفت این رشته تحصیلی میتواند پایه بسیاری از رشتههای دانشگاهی مثل: پزشکی، زیست شناسی، دندانپزشکی، پرستاری، فیزیوتراپی، اتاق عمل، تغذیه و بهداشت، کشاورزی، داروسازی، شیمی و … می باشد.
اگر به علوم طبیعی، فیزیولوژی انسان، علوم زیستی، علوم پزشکی، گیاه شناسی و جانورشناسی و امثال آن علاقه دارید رشته تجربی می تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد، ضمن این باید قدرت درک مفاهیم و حفظیات شما نیز بسیار قوی باشد. در دروسی مثل شیمی و ریاضیات باید دارای مهارت یادگیری بالا باشید و حافظه قوی داشته باشید، چرا که بیشتر مباحث درسی رشته علوم تجربی برای درک بهتر مفاهیم نیاز به تصویرسازی ذهنی و قوه ادراک و تخیل بالایی دارد.
برای این که بتوانید در رشته علوم تجربی ادامه تحصیل دهید علاوه بر مهارتها و توانمندیها و البته علاقه زیاد به مباحث یاد شده در قسمت قبل، باید شرایط دیگری نیز داشته باشید که به شرح زیر است:
– مجموع نمرات درسهای ریاضی و علوم تجربی در دوره متوسطه اول بدون ضریب نباید از ۴۲ کمتر باشد، ضمن این که درس ریاضی و علوم تجربی در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب ۳ محاسبه میشوند.
– مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در سه سال دوره متوسطه اول نیز با در نظر گرفتن ضریب هر درس حداقل باید ۲۵۲ باشد. به این معنا که معدل دروس مرتبط با رشته تجربی در سه سال دوره متوسطه اول باید حداقل ۱۴ باشد.
کتاب های دهم تجربی شامل کتاب های تخصصی دهم رشته تجربی و کتب عمومی می شود که به تفکیک شامل موارد زیر می شود:
ریاضی (۱)، فیزیک (۱)، شیمی (۱)، زیست شناسی (۱)، فارسی (۱)، نگارش (۱)، دین و زندگی (۱)، عربی (۱)، هنر، انگلیسی، آزمایشگاه علوم تجربی، جغرافیای ایران، تفکر و سواد رسانه ای و آمادگی دفاعی
کتابهای تخصصی رشته تجربی که در سه سال دوره متوسطه دوم آنها را میخوانید عبارتند از: زمین شناسی، ریاضی، زیست شناسی، فیزیک و شیمی
دروس مشترک بین رشته انسانی و تجربی
به دروس مشترک بین رشتههای سال دوم متوسطه دروس عمومی نیز گفته میشود که ضرایب آنها در تمام رشتههای نظری یکسان است. این دروس عمومی عبارتند از: زبان و ادبیات فارسی با ضریب ۴، زبان عربی با ضریب ۲، فرهنگ و معارف اسلامی با ضریب ۳، زبان خارجی با ضریب ۲
برای موفقیت در کنکور و قبولی در رشته مورد نظرتان باید به خوبی با منابع دروس تخصصی کنکور سراسری آشنا باشید. هرساله فهرست این دروس توسط سازمان سنجش اعلام میشود. معمولا دروس تخصصی که از منابع کنکور نیز محسوب میشوند شامل کتاب های درسی سالهای دهم، یازدهم و دوازدهم هر رشته و برای رشته انسانی نیز به شرح زیر است:
ریاضیات:
شامل ریاضی و آمار سالهای دهم یازدهم و دوازدهم
اقتصاد: کتاب اقتصاد سال دهم رشته انسانی
زبان و ادبیات فارسی: شامل کتاب علوم و فنون ادبی سال دهم، یازدهم و دوازدهم
عربی: شامل کتب عربی سال دهم، یازدهم و دوازدهم
تاریخ: شامل کتب تاریخ سال دهم، یازدهم و دوازدهم
جغرافیا: شامل کتب جغرافی سال دهم، یازدهم و دوازدهم
علوم اجتماعی: شامل کتب جامعه شناسی سال دهم، یازدهم و دوازدهم
فلسفه: شامل کتب فلسفه سال یازدهم و دوازدهم
منطق: کتاب منطق سال دهم
روانشناسی: کتاب روانشناسی سال یازدهم
در رشته تجربی نیز منابع دروس تخصصی به شکل سالانه توسط سازمان سنجش مشخص میشود که غالبا از کتب درسی سالهای دهم، یازدهم و دوازدهم این رشته هستند. این دروس اختصاصی شامل موارد زیر خواهد بود:
زمین شناسی: کتاب زمین شناسی سال یازدهم
ریاضیات: شامل کتب ریاضی سالهای دهم، یازدهم و دوازدهم
زیست شناسی: شامل کتب زیست شناسی سالهای دهم، یازدهم و دوازدهم
فیزیک: شامل کتب فیزیک سالهای دهم، یازدهم و دوازدهم
شیمی: شامل کتب شیمی سالهای دهم، یازدهم و دوازدهم
با رشته تجربی و انسانی و دروس تخصصی و عمومی هر رشته و همچنین منابع کنکوری این رشتهها آشنا شدید. توجه داشته باشید که انتخاب رشته یکی از مهمترین چالشهای زندگی شما است، بنابراین توصیه ما این است که برای یک انتخاب رشته درست از مزایای هدایت تحصیلی بهرهمند شده و با شناخت کافی از علایق و تواناییهای خود، پیش نیازهای هر رشته، چشماندازهای شغلی و تحصیلی رشته مورد نظر و همچنین آشنایی کامل با کتب درسی هر رشته و موضوعاتی که باید در هر رشته مورد مطالعه قرار گیرد آشنا شوید.
انتخاب رشته تحصیلی در سال دهم، پایه و اساس رشته تحصیلی شما در دانشگاه و نهایتا شغل شما در آینده خواهد بود، پس توجه کنید که تمام مسیر آینده شما در سال دهم دوره دوم متوسطه انتخاب شده و مقصدی که به آن می رسید بستگی به شناخت شما از رشته تحصیلی تان خواهد داشت. بنابراین با شناخت دقیق از دروس تخصصی رشته انسانی و تجربی دهم، میتوانید انتخاب بهتری را رقم زده و به این ترتیب در مسیر صحیحی قدم بگذارید.