چگونه انواع فرش دستباف ایرانی را تشخیص دهیم؟

کشور ما مهد تولید بهترین فرش‌های دستباف در جهان است. آثار فاخر و ارزشمند هنرمندان ایرانی، همگی فرش‌هایی فوق العاده زیبا با طرح‌های منحصر به فرد هستند که به کشورهای مختلف دنیا صادر می‌شوند. هر کدام از این فرش‌ها از نظر شهر تولید کننده فرش، طرح و رنگ، جنس الیاف فرش، شیوه بافت و… با هم تفاوت دارند و تشخیص آنها از هم، برای افراد غیر حرفه‌ای کار آسانی نیست.

اما روش‌هایی وجود دارد که با کمک آنها می‌توانیم تا حدودی انواع فرش‌های دستباف ایرانی را از هم تشخیص دهیم. اگر شما هم جزو عاشقان فرش‌های دستباف هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه شوید.

۷ روش تشخیص انواع فرش‌های دستباف ایرانی

فرش‌های دستباف ایرانی یکی از یکی زیباتر و متنوع‌تر هستند و سلیقه‌های مختلف را پوشش می‌دهند، اما از جنبه‌های مختلف با هم تفاوت دارند. به‌طور کلی انواع فرش دستباف از نظر شهر تولید کننده فرش، نقش و نگار فرش، جنس الیاف فرش، سبک طراحی محلی، شیوه بافت و اندازه فرش با هم تفاوت دارند که در ادامه درباره نحوه تشخیص آنها توضیح خواهیم داد.

۱. شهر تولید کننده فرش

اولین تفاوت فرش‌های دستباف ایرانی به شهر تولید کننده فرش مربوط می‌شود. فرش‌های دستباف قم، اصفهان، کاشان، مشهد، فرش‌های دستباف عشایری، فرش‌های دستباف تبریز و فرش‌های ابریشم معروف قم، مراغه و زنجان در دنیا بی همتا هستند. تولیدات هر شهر از نظر سبک طراحی، نوع نقش بندی و حتی جنس الیاف با فرش‌های دستباف سایر شهرها تفاوت دارد.

۲. نقش و نگار فرش

تفاوت بعدی فرش‌های دستباف مربوط به نقش و نگار یا به ‌اصطلاح طرح فرش‌ها است؛ هرچند شناسایی فرش‌ها با این روش کاملا تخصصی و حرفه‌ای است. اغلب فرش‌های دستباف ایرانی دارای یک یا چند مورد از نقش‌های زیر هستند:

طرح اسلیمی، طرح شاه عباسی، طرح محرابی، طرح بته‌ای، طرح هندسی، طرح تلفیقی، طرح عشایری و ایلی، طرح افشان، طرح ترکمن و بخارا، طرح گل فرنگ، طرح آثار باستانی و ابنیه اسلامی، طرح اقتباسی، طرح گلدانی، طرح واگیره‌ای یا بندی، طرح شکارگاه، طرح ماهی درهم، طرح درختی و طرح قابی.

۳. جنس الیاف فرش

منظور از جنس الیاف، جنس تار و پود و نخ پرز فرش است. فرش‌های دستباف ایرانی از نظر جنس الیاف در گروه‌های زیر تقسیم بندی می‌شوند:

• فرش دستباف تمام ابریشم؛ فرش دستباف تمام ابریشم از تار و پود ابریشم طبیعی بافته می‌شود، ظریف و بسیار لطیف است و بیشتر جنبه‌ی تزیینی دارد.
• فرش دستباف پشمی؛ جنس تار و پود این فرش‌ها از پنبه و پرز پشمی است. به جز فرش‌های تمام ابریشم، اغلب فرش‌های دستباف ایرانی از نوع الیاف پشمی هستند.
• فرش دستباف گل ابریشم؛ فرش‌های پشمی که جنس الیاف گل‌ها یا بعضی از نقش‌های فرش از الیاف ابریشم طبیعی باشد، به فرش گل ابریشم معروف هستند.

۴. سبک طراحی محلی

سبک طراحی فرش‌های دستباف، براساس موقعیت جغرافیایی بافنده و سبک منحصر به فرد آن منطقه، متفاوت است. فرش‌های دستباف ایرانی از نظر سبک محلی به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• فرش‌های شهری؛ فرش‌های دستباف که توسط بافنده‌های شهری بافته می‌شوند.
• فرش‌های روستایی؛ فرش‌های دستباف که توسط قالیبافان روستایی بافته می‌شوند.
• فرش‌های عشایری؛ نقش این فرش‌ها برگرفته از طبیعت و سبک زندگی ایل نشینان است و توسط زنان هنرمند عشایری طراحی و بافته می‌شوند.

۵. شیوه بافت فرش

فرش‌های دستباف ایرانی از نظر نحوه چیدمان تار و پود به ۴ مدل فرش لول، نیم لول و باف تخت تقسیم می‌شوند که از این طریق هم می‌توانید فرش‌های دستباف مختلف را از هم تشخیص دهید.

۶. ابعاد و اندازه فرش

فرش‌های دستباف در سایزهای ۴ متری، ۶ متری، ۹ متری و اندازه‌های سفارشی بافته می‌شوند.

بهترین فرش دستباف مال کدام شهر است؟

همه فرش‌های دستباف ایرانی زیبا، با کیفیت و جذاب هستند، ولی تولیدات بعضی از شهرها از نظر کیفیت بافت، سبک طراحی و جنس فرش به شهرت جهانی رسیده‌اند. در ادامه با آنها آشنا می‌شویم:

· فرش‌های دستباف تبریز

شهر تبریز، یکی دیگر از قطب‌های تولید فرش دستباف در ایران است که تولیدات آن به جذابیت طرح و رنگ شهرت دارد. تنوع طرح و رنگ فرش تبریز دستباف به قدری بالاست که ممکن است انتخاب را برای شما سخت کند. این فرش‌ها در طرح‌های سالاری، هریس، طرح ماهی، طرح علیا، نامی، گنبد، طرح گلستان و خطیبی بافته می‌شوند.

· فرش‌های دستباف عشایری

فرش‌های دستباف عشایری هنر زنان قبایل بلوچ، شاهسون و بختیاری هستند و از طرح‌های متنوع و رنگ بندی جذابی برخوردارند. وجه تمایز این فرش‌ها نسبت به سایر فرش‌های دستباف ایرانی، طرح‌های جذاب، خلاقانه و کاملاً ذهنی فرش‌هاست که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. قالی‌های شاهسون، قالی لری، قالی قشقایی، قالی بختیاری و قالی افشاری را می‌توان از مهم‌ترین فرش‌های عشایری دانست.

· فرش دستباف کاشان

این فرش‌ها به‌دلیل طراحی زیبا و کیفیت عالی، از محبوب‌ترین فرش‌های دستباف داخلی و صادراتی محسوب می‌شوند. تنوع طرح و رنگ بندی فرش‌های دستباف کاشان الهام گرفته از طبیعت هستند و حتی الیاف آنها نیز دارای رنگ طبیعی است.

· فرش دستباف ترکمن

اگر از علاقه‌مندان به نقش و نگارهای درشت، رنگ‌های شاد و طرح‌های انتزاعی هستید، حتماً از فرش‌های دستباف ترکمن هم دیدن کنید. این فرش‌ها طرح‌های جذاب و در عین حال قیمت مناسبی دارند.

· فرش دستباف مراغه

شهر مراغه در بافت فرش‌های دستباف سابقه دیرینه دارد و دومین مرکز تولید فرش‌های تمام ابریشم دستباف کشور پس از قم است. این فرش‌ها ریز بافت و با ظرافت هستند و به‌علت دقت بسیار بالای بافت و استفاده از مواد اولیه و الیاف مرغوب، با کیفیت فرش‌های قم برابری می‌کنند. فرش‌های ابریشم مراغه از ابریشم ۱۰۰% خالص بافته می‌شوند و طرح و پرزهای ظریف آنها بسیار شفاف و درخشنده است.

· فرش ابریشم قم

فرش‌های ابریشم قم فوق العاده چشم نواز و زیبا هستند. اگر به دنبال یک فرش ابریشم خاص و اصیل هستید، فرش ابریشم قم را انتخاب کنید. این فرش‌ها از ابریشم خالص بافته می‌شوند و طرح‌های آنها برگرفته از مشاهیر و داستان‌های تاریخی است.

فرش‌های ابریشم قم از تنوع رنگ‌ها و جذابیت طرح بالایی برخوردار هستند و به کشورهای اروپایی صادر می‌شوند. این فرش‌ها ریز بافت هستند، پرزهای کوتاهی دارند، تراکم بافت آن بالاست و کیفیت مواد اولیه‌ی بسیار مرغوبی دارند و جزو محبوب‌ترین فرش‌های ابریشم دنیا محسوب می‌شوند.

فرش دستباف اصل از کجا بخریم؟

همان طور که می‌دانید فرش دستباف اصل را فقط باید از فروشگاه‌های معتبر و قابل اعتماد خریداری کرد، چون با این کار خیال شما از بابت اصالت فرش راحت خواهد بود. یکی از فروشگاه‌های آنلاین و معتبر انواع فرش ابریشم دستباف، تبریز، عشایری و آنتیک اصیل ایرانی، فروشگاه آریاس است.

فروشگاه اینترنتی آریاس به نشانی http://arias.ir مجموعه‌ای متنوع از تابلو فرش‌های نفیس دستباف، فرش‌های دستباف تبریز و عشایری و فرش‌های تمام ابریشم بافت استادان مشهور مانند فرش دستباف هریس تبریز، فرش طرح خطیبی، فرش طرح علیا، فرش طرح ماهی، فرش نقشه سالاری، فرش موج مهر تبریز و بسیاری از طرح‌های معروف است.