خواص درمانی زرشک | فواید و روش های مصرف زرشک

بیش از هزار سال پیش اولین دانشمندی که خواص درمانی زرشک را بررسی و بیان کرد زکریای رازی، دانشمند بزرگ ایران بود. ابوریحان بیرونی از دانشمندان مشهور ایرانی در کتاب خود از گیاهی به نام امبرباریس و خاصیت‌های آن یاد کرده است که همان درخت زرشک است.

زرشک از مهم‌ترین گیاهان دارویی ایران است، زیستگاه زرشک بی دانه قاینات در خراسان جنوبی است. مصرف زرشک به عنوان دارو محدود به گونه زرشک بیدانه نیست، بلکه از گونه‌های دانه‌دار آن نیز حدود هزار سال قبل استفاده می‌شده است.

زرشک میوه ای قرمز رنگ بیضوی شکل و ترش مزه‌ بوده و منبع غنی از ویتامین C، ویتامین B، تیامین، کاروتنوئیدهایی از جمله بتا کاروتن، لوتیئن و زاکسنتین و همچنین کروم، کبالت و روی می باشد. طبع زرشک از نظر طب سنتی ایران سرد و خشک است.

زرشک تازه مزه ترشی دارد بیشتر به صورت خشک شده در غذاها یا به عنوان چای و دمنوش استفاده می شود. شما می‌توانید زرشک را به شکل سس، ژله یا آبمیوه هم مصرف کنید.

آب میوه زرشک ضد اسهال، صفرا، ضد تب‌های عفونی، تب‌های صفراوی و رماتیسم است.

در این مطلب با خواص درمانی زرشک و فواید بی نظیر آن برای سلامتی و درمان بیماری ها آشنا خواهید شد.

خواص درمانی زرشک

خواص درمانی زرشک و فواید آن برای سلامت انسان بسیار شگفت‌انگیز است. تمامی بخش‌های گیاه زرشک، از ریشه تا ساقه و میوه، همگی در مصارف پزشکی بویژه درمان بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش بکار می‌روند.

درمان سرماخوردگی، سرفه، گلودرد و سردرد
درمان سینوزیت، برونشیت و گرفتگی بینی
بهبود هضم غذا، کاهش معده درد و درمان زخم معده و درمان اسهال
درمان عفونت های دستگاه
درمان بیماری های قلبی ایسکمیک، آریتمی های قلبی و کورتیومیوپاتی
بهبود سلامت قلب با کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون
افزایش چربی سوزی و در نتیجه لاغری و کاهش وزن
تقویت سلامت ذهنی و مغزی
ریلکس کردن رگ‌های خونی و آسان کردن کار قلب
تقویت سیستم ایمنی بدن به دلیل وجود آنتی اکسیدان ها در زرشک
تقویت قلب
تصفیه کننده خون
پیشگیری از دیابت و کنترل سطح قند خون (مانند انسولین عمل می کند)
تنظیم فشارخون
از خواص درمانی زرشک درمان سیاتیک یا درد پایین کمر
از بین بردن کلسترول غیر ضروری در روده و پایین آورنده چربی خون
دارویی موثر برای گرفتگی معده و رفع مشکل گوارشی
کاهش میزان اوره
پیشگیری از سرطان
سم‌زدایی خون
برطرف کردن بیماری‌های کبد و بهبود عملکرد کبد
پاکسازی و سم زدایی کبد و کیسه صفرا و کلیه
درمان خانگی کبد چرب مفید
حفاظت و نگهداری از کبد
بهترین دوست پوست
تب بر
موثر در درمان مالاریا
روشن‌کننده پوست صورت
کاهش علائم اسهال
بهترین در درمان آفت دهان
درمان بیماری تشنج و بهبود صرع
مفید در درمان جوش صورت و بدن
از خواص درمانی زرشک بهبود مشکلات پوستی مثل آکنه‌ها یا پسوریازیس
زرشک و پوست درخت آن دارای خاصیت ضد روماتیسمی است
بهبود گوارش و کوچک کننده شکم
مبارزه با سندرم متابولیک
سالم کردن چشم‌ها و موثر در درمان قرمزی چشم ( کنژنکتیویت)
مفید در درمان سنگ کیسه صفرا
درمان سینوزیت، برونشیت، گلودرد یا گرفتگی بینی
بهبود عفونت‌های قارچی روی پوست و واژن
کمک به جذب بیشتر آهن و درمان کم خونی
طراوت و شادابی پوست
رفع عطش
درمان عفونت به علت خاصیت ضد باکتری و ضد قارچی
کمک به رفع مشکلات دستگاه گوارش، مجرای ادراری یا دستگاه تنفسی به دلیل خاصیت ضد التهابی
کمک کننده در درمان عفونت‌‌های انگلی و مشکلات گوارشی مانند اسهال
تحریک تولید مطلوب گلبول‌های سفید برای ترویج لخته شدن طبیعی خون و تسریع بهبود زخم
رفع مسمومیت غذایی که شدید نباشد
از خواص درمانی زرشک منظم کردن دوره های قاعدگی است
بهبود تولید گلبول‌های سفید و موثر در کاهش عوارض جانبی شیمی درمانی
قابض
درمان بواسیر خونی
رفع خونریزی
صفرا بر
درمان آفت دهان

خواص درمانی آب زرشک

منبع ویتامین C و املاح
تصفیه کننده و ضدعفونی کننده خون
تنظیم کننده عمل دستگاه گوارش
رفع قولنج کلیه و کبد
درمان حالت تهوع، استفراغ
درمان سوء‌هاضمه و سنگ کلیه
کاهش فشار خون
شستشو دهنده مثانه و کلیه
کوچک کننده شکم
صاف کننده خون
تقویت کننده قلب
موثر در باز کردن رگ‌ها
از بین بردن سنگ‌های کلیه و مثانه
تسکین دهنده روح و روان و اعصاب
سم زدایی خون
سم زدایی کبد و کلیه
درمان نارسایی کبد و کلیه
درمان دیابت
کاهش چربی و کلسترول خون
پیشگیری از سرطان روده
درمان جوش صورت
لاغر کننده و موثر در کاهش وزن
درمان سنگ کیسه صفرا
رفع حرارت معده و جگر
درمان تنگی نفس
بسیار خنک و صفرا بر
بر طرف کننده تشنگی

ترکیب مقدار مساوی آب زرشک و آب سیب، همراه با کمی آبلیمو و شکر مسمومیت حاصل از نیش مار و افعی را بهبود می بخشد و برای بی اشتهایی، تپش قلب و نارسایی های قلبی مفید است.

آب زرشک ۵۰۰ سی‌سی + آب سیب ۵۰۰ سی‌سی + آبلیمو ۲۵۰ سی‌سی + شکر ۵۰۰ گرم . این مخلوط را آهسته حرارت دهید تا به قوام آید.

غرغره کردن آب زرشک، آنژین، گلو درد و آسم را برطرف کرده و دهان را ضدعفونی و زخم‌های گلویی را مرتفع می‌کند.

برای درمان پر شدن کیسه صفرا، آب آلبالو و آب زرشک را مخلوط کرده به مدت هفت روز، روزی ۳ بار هر بار سه قاشق غذاخوری مخلوط کنید.

برای تقویت هاضمه از دم کرده زرشک همراه با کمی زعفران میل کنید.

برای درمان اسهال خونی، ورم و زخم معده و روده و اثنی عشر ۵۰ گرم زرشک را در یک لیتر آب خیس کرده سپس حرارت دهید صاف نموده روزی یک استکان میل شود.

برای درمان جوشهای آکنه هر ۶ ساعت دو قاشق از شربت زرشک استفاده شود.

از خواص درمانی زرشک کاهش چربی خون است

طرز تهیه آب زرشک

برای بهره مند شدن از خواص درمانی زرشک مقداری زرشک را خوب بشویید. به مدت ۲۴ ساعت در آب خیس کنید. سپس آن را در مخلوط کن ریخته و خوب مخلوط کنید.

مخلوط را از صافی رد کنید. در بطری مناسب ریخته و در یخچال نگهداری کنید.

خواص ریشه و پوست ساقه درخت زرشک

سبوس ریشه و ساقه این گیاه خاصیت درمانی دارد. پوست ریشه درختچه زرشک از لحاظ طبع گرم و خشک است.

پاک کننده کبد
تقویت و تنظیم اعمال دستگاه گوارش
رفع سوء هاضمه
رفع بی اشتهایی
درمان نقرس و رماتیسم
درمان یبوست مفید
درمان یرقان و زردی
بهبود ورم طحال
درمان واریس
رفع سوزش ادرار
درمان بواسیر
کاهش فشار خون
تصفیه کننده و ضد عفونی کننده خون
مقوی و مسهل

برای شست و شوی چشم می‌توانید از جوشانده ریشه و ساقه و زرشک استفاده کنید.

ریشه زرشک اثر مسهل داشته و برای ترک تریاک مفید است.

دم کرده ریشه زرشک ضد تب می‌باشد. (۵ گرم در ۲۰۰ سی‌سی آب)

کسانی که یبوست دارند می‌توانند از دم کرده ریشه زرشک استفاده کنند. (۵ گرم در ۲۰۰ سی‌سی آب)

طرز تهیه چای زرشک برای کاهش فشار خون

خواص انواع مواد غذایی

خواص برگ درخت زرشک

منبع ویتامین C

موثر در درمان بیماری اسکوربوت

رفع آب آوردگی بدن

درمان اسهال های مزمن

رقیق کننده خون

هنگام آنژین و گلو درد، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.

جویدن برگ زرشک باعث محکم شدن لثه و دندان می‌شود و اسهال‌های مزمن را درمان می‌کند.

برای درمان خونریزی‌هایی که در فاصله قاعدگی رخ می‌دهد می‌توان از جوشانده برگ زرشک استفاده کرد (۵ گرم در ۲۰۰ سی‌سی آب).

ارزش غذایی زرشک

در ۱۰۰ گرم زرشک مواد زیر موجود است:

چربی ۰/۶ گرم
کربوهیدرات ۱۰/۲ گرم
پروتئین ۰.۲ گرم
ویتامین سی ۷۵۰ درصد
کالری ۳۱۶
پروتئین ۳.۶ گرم
قند ۲۷.۲ گرم
فیبر ۷.۴ گرم
کربوهیدرات ۶۳.۹ گرم

طرز تهیه جوشانده زرشک

مقدار ۲۰-۱۰ گرم پوست ریشه یا ساقه یا میوه زرشک را در یک لیتر آب ریخته و آن را بجوش بیاورید.

سپس از روی اجاق برداشته، بگذارید به مدت ۱۰ دقیقه بماند. این جوشانده را صاف کرده و با شکر یا عسل شیرین کنید.

مقدار مصرف روزانه آن سه فنجان در فاصله بین غذاهاست.

طرز تهیه دمنوش زرشک

مقدار ۴۰ گرم زرشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه بماند تا عصاره آن در آمده و دم بکشد. سپس با مقداری عسل مخلوط کرده و نوش جان کنید.

مقدار مصرف آن سه فنجان در روز و در فاصله بین غذاهاست.

خواص درمانی زرشک برای پوست

زرشک دارای خواص ضد باکتریایی بوده که باعث سم زدایی پوست صورت می شود و با کنترل چربی پوست برای درمان آکنه و جوش صورت مفید می باشد.

مصرف زرشک باعث روشن شدن پوست می شود. برای درمان جوشهای آکنه هر ۶ ساعت دو قاشق از شربت زرشک استفاده شود.

مصرف زرشک در مدت زمانی نه چندان طولانی باعث می شود که پوست شما از جوشها پاک شده و به شادابی و شفافیت برسد.

طرز تهیه ماسک زرشک

زرشک یک قاشق غذاخوری پر
آب یک فنجان

زرشک و آب را در ظرفی ریخته و اجازه دهید حداقل ۸ ساعت خیس بخورد. سپس در همان ظرف زرشک ها را با پشت قاشق له کرده و از صافی رد کنید.

آب زرشک را میل کرده و زرشک ها را روی پوست بمالید و بگذارید مدتی بماند تا آب آن جذب پوست شود.

سپس پوست را با آب ولرم بشویید.

برای رسیدن به نتیجه مطلوب و داشتن پوستی صاف و شفاف، ماسک زرشک را یک دور در میان و به مدت یک تا دو ماه روی پوست بمالید.

توجه : پیش از مصرف هرگونه ماسک از نداشتن حساسیت نسبت به آن اطمینان حاصل نمایید. بدین منظور مقداری کمی از آن بر روی پوست دست خود مالیده و پس از ۲۰ دقیقه نتیجه را ببینید.

مضرات زرشک

گاهی اوقات عوارض جانبی نیز ممکن است در کنار هر چیز مفیدی وجود داشته باشد، و زرشک نیز در این میان استثنا نیست. پس با وجود همه آثار مفیدی که زرشک دارد، در مصرف آن باید حد اعتدال را نگه داشت.

زرشک ممکن است با آنتی بیوتیک تداخل ایجاد کرده و تأثیر آن را کاهش دهد.
زرشک کاهش دهنده فشار خون بوده و ممکن است تأثیر داروهای فشار خون را افزایش دهد.
مگر این‌که مشکل اسهال در شما چندان جدی نباشد.
زرشک ممکن است کارایی داروهای رقیق‌کننده خون را کاهش دهد.
زرشک ممکن است برای کبد مناسب باشد، اما برای کودکان کم سن و سال، می‌تواند باعث ایجاد مشکل در کبد شود. بنابراین، بهتر است آن را دور از فرزندان‌تان نگه دارید.
زرشک ممکن است تأثیر آنتی هیستامین‌ها را افزایش دهد.
اگر مبتلا به دیابت هستید و داروهای خاصی برای کاهش سطح قند خون مصرف می‌کنید نباید داروها را با زرشک ترکیب کنید.
زیاده روی در مصرف زرشک می تواند باعث خونریزی بینی و استفراغ شود
زرشک در نوزادان و کودکان می تواند زردی و یرقان را تشدید کند.
زرشک ممکن است تأثیر این داروهای دیورتیک را افزایش دهد.
زرشک ممکن است تأثیر داروهای دیابت را تشدید کند.
زرشک برای زنان باردار و جنین مضر می باشد، زنان در دوران بارداری و شیردهی نباید زرشک مصرف کنند زیرا ممکن است باعث انقباض رحم و سقط جنین شود.
زیاده روی در مصرف زرشک موجب نفخ می شود.
کسانی که سرفه می‌کنند زرشک برای آنها مناسب نیست. اگر خواستند میل کنند همراه عسل استفاده شود.
میزان مصرف بالای این گیاه به مدت طولانی می تواند سبب ناراحتی معده و روده ها شود و جذب ویتامین B کافی در بدن را مشکل کند.
مصرف زیاد عصاره زرشک که از برگ‌ها و پوست آن گرفته شده، ممکن است مسمومیت ایجاد کند.
دوز زیاد زرشک ممکن است موجب شوک، خونریزی بینی، تهوع، استفراغ، کاهش فشارخون، دشواری تنفس، کاهش ضربان قلب و آسیب بالقوه به کلیه شود.
عصاره گیاهی زرشک را بدون نظارت پزشک نباید به کودکان بدهید.
علائم مسمومیت ناشی از مصرف زرشک شامل گیجی، خون‌دماغ، اسهال، تحریک کلیوی و نفریت است.
تشدید سرفه و مشکلات گوارشی عارضه زیاده‌روی در مصرف زرشک است.