کافئین یک ماده محرک است که به دلیل توانایی بهبود هوشیاری ذهنی، قرنها در سطح جهان مورد استفاده قرار گرفته است. تمامیمحرکها نحوه کار و عملکرد سیستم عصبی را به گونهای تغییر میدهند. کافئین را میتوان در بسیاری از داروهای بدون نسخه (نوشیدنیهای انرژیزا، مهار کنندههای اشتها، محرکها، مکملهای ورزشی، برخی از داروها، تحریک کنندههای ذهنی) یافت. از نظر داروشناسی،کافئین جزء داروهای محرک ملایم است.
کافئین خواص بسیاری برای سلامتی دارد و از خواص آن میتوان به کاهش وزن، جلوگیری از سرطان پوست و جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی اشاره کرد.یکی از پرمصرف ترین مواد غیر مغذی در دنیاست که در مواد غذائی متعددی وجود دارد. به خاطر اثر و مزه محرکشان به میزان وسیعی در قهوه،چائی و نوشابههای گازدار دارای کولا استفاده می شوند.مصرف کافئینهایی مانند قهوه اثرات خوب و آرامبخش را بر روی بدن ما دارد. متوسط فنجان قهوه حاوی ۴۰ تا ۱۵۰ میلی گرم کافئین است. مقدار کافئین موجود در در یک فنجان قهوه برای مدت یک تا دو ساعت سرعت سوختوساز بدن را به میزان کمی افزایش می دهد. امروزه در بازار مصرف کنندگان نمونه های مختلف پودر یا دانه قهوه ایرانی، ترک و فرانسه با قیمت مناسب موجود و در دسترس خریداران است.
منابع حاوی کافئین بالا:
کافئین بر اساس موارد زیر به طور متفاوتی بر افراد تأثیر میگذارد:
اثرات زیر ممکن است بین ۵ تا ۳۰ دقیقه پس از مصرف کافئین تجربه شود و تا ۱۲ ساعت ادامه یابد:
کافئین تقریبا برای بیشتر بزرگسالان زمانی که به صورت مناسب مصرف شود، بی خطر است اما کافئین احتمالا زمانی که برای مدت زمان زیادی و در مقادیر بالا استفاده شود خطرناک است. اگرچه بیشتر افراد در مورد منابع کافئین آگاهی دارند، اما نسبت به مقدار مصرف کافئین در روز هوشیار نیستند و اغلب آن را فراموش میکنند .به عنوان مثال، ممکن است چندین فنجان قهوه در صبح داشته باشیم، بعد از آن به سراغ نوشیدن چای در طول روز برویم؛ بعد از شام یا نهار تکهای شکلات بخوریم یا در طول روز برای جلوگیری و کاهش سردرد، به سراغ مصرف مسکنها برویم. این عادتهای روزانه به نظر بی ضرر میرسند، اما مصرف همه موارد در کنار هم باعث میشود عوارض جانبی وحشتناکی در انتظار ما باشد. با مراجعه به این لینک میتوانید با چند روش برای شروع یک روز بدون کافئین آشنا شوید.
به گفته محققان مصرف بیش از ۱ تا ۲ گرم باعث ایجاد اثرات سمیچشمگیری در بدن میشود. در اثر مصرف بیش از ۵ گرم کافئین یا غلظت خون بیش از ۸۰ میلیگرم بر لیتر، اثرات کشنده آن ظاهر میشود. کافئین بدون نسخه در دسترس است و در صورت مصرف بیش از حد، به سرعت به سطوح سمیمیرسد. ما در اینجا به بیان برخی از عوارض و اثرات منفی آن میپردازیم.
به طور خلاصه،استفاده منظم و سنگین از کافئین (مانند بیش از ۴ فنجان قهوه در روز) در نهایت ممکن است باعث:
استفاده از کافئین به همراه سایر داروها
اثرات مصرف کافئین با سایر داروها – از جمله داروهای بدون نسخه یا تجویز شده – میتواند غیر قابل پیش بینی و خطرناک باشد و میتواند باعث موارد زیر شود:
کافئین + الکل: فشار زیادی به بدن وارد میشود و میتواند برخی از اثرات الکل مانند خوابیدن را پنهان کند و منجر به نوشیدن بیشتر و رفتارهای خطرناک شود.
کافئین + سایر داروهای محرک: خطر مشکلات قلبی عروقی را افزایش میدهد.
در صورت مشاهده هرگونه اثر زیر، بلافاصله به پزشک مراجعه شود:
لرزیدن
تهوع و استفراغ
ضربان قلب بسیار سریع و نامنظم
سردرگمیو حمله وحشت
تشنج
در پایان، اگر شما نیز جزو افرادی هستید که از این عوارض جانبی وحشتناک رنج میبرید، فورا مصرف کافئین خود را کاهش دهید. برای انجام اینکار کافیست مقدار کافئین دریافتی را در طول روز ارزیابی کنید و یا از موادغذایی با میزان کافئین کمتر مانند بیسکوییت و ویفرهای با طمع قهوه و کاکائو استفاده نمایید، مصرف انواع خوراکی ها و تنقلات مفید و خرید بیسکویت طعم دار یا ساده از فروشگاهی مثل دیجی کالا یکی از بهترین گزینه های پیش رو میباشد. اگر دچار عوارض شدید مصرف کافئین بودیدو قصد کاهش مصرف را دارید، باید بدانید که خودداری از مصرف کافئین در روزهای اول کار آسانی نیست و ممکن است به تلاش زیادی نیاز داشته باشد. همچنین به یاد داشته باشید کافئین به تدریج اعتیادآور است. بدن خود را با حضور آن سازگار می کند .