نوروز به کجا سفر کنیم ؟ (۴)

نوروز عید ۱۴۰۲ به کجای ایران سفر کنیم ؟ (۴)

نزدیک نوروز که می شود همه دوست دارند برای تعطیلات برنامه سفر داشته باشند و از مکان های تازه دیدن کنند. برخی توان مالی زیادی دارند و به کشورهای دیگر می روند. اما برخی، نمی توانند یا نمی خواهند از ایران خارج شوند و ترجیح می دهند این عید باستانی را در کشور خودشان سپری کنند.برای اینکه در روزهای شاد و متفاوت عید نوروز، جاهای جدید را ببینید و علاوه بر لذت بردن از طبیعت، آثار باستانی و مکان های دیدنی با فرهنگ های تازه هم آشنا بشوید، مطلبی سریالی برای معرفی جاهای مختلف ایران برایتان در نظر گرفته ایم که به اختصار شما را با گوشه‌وکنار کشور چهار فصلمان، ایران، آشنا می کند.تخت جمشید – شیراز

تخت جمشید در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر اول بنا شده‌است و به مدت حدود ۵۰ سال، مرکزی برای برگزاری مراسم آیینی و جشن‌ها به ویژه نوروز بوده‌است. در نخستین روز سال نو گروه‌های زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپی‌ها یا استانداری‌ها با پیشکش‌هایی متنوع در تخت جمشید جمع می‌شدند و هدایای خود را به شاه پیشکش می‌کردند.

بنیانگذار تخت جمشید داریوش بود. این مکان در سال ۱۹۷۹ میلادی در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. در تخت جمشید شاهد انواع کاخ‌ها و ساختمان‌ها هستیم که در ادامه آنها را معرفی کرده ایم.

• کاخ آپادانا

کاخ آپادانا از قدیمی‌ترین کاخ‌های تخت جمشید است. این کاخ که به فرمان داریوش بنا شده‌است، برای برگزاری جشن‌های نوروزی و پذیرش نمایندگان کشورهای وابسته به حضور پادشاه استفاده می‌شده‌است. این کاخ توسط پلکانی در قسمت جنوب غربی آن به «کاخ تچرا» یا «کاخ آینه» ارتباط می‌یابد. کاخ آپادانا از ۷۲ ستون تشکیل شده‌است که در حال حاضر ۱۴ ستون آن پابرجاست ته ستونهای ایوان کاخ گرد ولی ته ستون های داخل کاخ مربع شکل است.

• کاخ تچر

تچر یا تچرا به معنای خانه زمستانی است. این کاخ نیز به فرمان داریوش کبیر بنا شده و کاخ اختصاصی وی بوده‌است. روی کتیبه‌ای آمده: «من داریوش این تچر را ساختم.» این کاخ یک موزه خط به شمار می‌رود از پارسی باستان گرفته در این کاخ کتیبه وجود دارد تا خطوط پهلوی بالای ستون‌ها از نمای جلویی‌های مصری استفاده شده‌است.

قسمت اصلی کاخ توسط داریوش بزرگ و ایوان و پلکان سنگی جنوبی توسط خشایارشا و پلکان سنگی غربی توسط اردشیر دوم بنا شده‌است.

• کاخ هدیش

این کاخ که کاخ خصوصی خشایارشا بوده‌است در مرتفع‌ترین قسمت صفه تخت جمشید قرار دارد. این کاخ از طریق دو مجموعه پلکان به کاخ ملکه ارتباط دارد.

احتمال می‌رود آتش‌سوزی از این مکان شروع شده باشد به خاطر نفرتی که آتنی‌ها از خشایارشا داشتند به خاطر به آتش کشیده شدن آتن به دست وی. رنگ زرد سنگ‌ها نشان دهنده تمام شدن آب درون سنگ‌ها به خاطر حرارت است. اینجا مکان کوچکی بوده ۶×۶ ستون قرار داشته‌است. به خاطر ویرانی شدید اطلاعات زیادی در مورد این کاخ در دسترس نیست خیلی‌ها از اینجا به عنوان کاخ مرموز نام برده‌اند.

هدیش به معنای جای بلند است و چون خشایارشا نام زن دوم او هدیش بوده‌است نام کاخ خود را هدیش می‌گذارد این کاخ در جنوبی‌ترین قسمت صفه قرار دارد و قسمت‌های زیادی از کف از خود کوه‌است.

• کاخ ملکه

این کاخ توسط خشایارشا ساخته شده‌است و به نسبت سایر بناها در ارتفاع پایین‌تری قرار گرفته‌است. بخشی از این کاخ در سال ۱۹۳۱ توسط شرق‌شناس مشهور، پروفسور ارنست امیل هرتزفلد، خاکبرداری و از نو تجدیدبنا شد و امروزه به عنوان موزه و ادارهٔ مرکزی تأسیسات تخت جمشید مورد استفاده قرار گرفته‌است.

• کاخ «ه»

کاخ «ه» یا کاخ «اچ» یکی از کاخ‌های تخت جمشید است که در جنوب‌غربی تخت‌گاه و در غرب کاخ هدیش قرار گرفته‌است. پلکان منقوشی که از دو جانب به این کاخ راهبر است، اکنون حالتی نیمه ویران دارد. پلکان اصلی به گواهی قطعه مکتوبی که از آن به جای مانده، به بنایی تعلق دارد که خشایارشا آغاز و اردشیر یکم آن را تمام کرده‌است.

• کاخ سه‌در

کاخ سه‌در، تالار شورا، دروازه شاهان، سه‌دروازه، سه دری یا کاخ مرکزی، در مرکز کوشک شاهی تخت‌جمشید قرار دارد. این کاخ توسط سه درگاه و چند راهرو به کاخ‌های دیگر راه می‌یابد و از این جهت آن را کاخ مرکزی و یا سه دری نیز می‌خوانند. چون بر پلکان‌های این کاخ، نجیب‌زادگان پارسی را نقش کرده‌اند که به حالتی دوستانه و غیر رسمی، برای ملاقات فرمانروا می‌روند و نیز به سبب نوع کاربری و موقعیت کاخ، گاهی آن را تالار شورا نیز نامیده‌اند.

• کاخ صدستون

وسعت این کاخ در حدود ۴۶۰۰۰ فوت مربع (حدود ۴۳۰۰ متر مربع) است و سقف آن به‌وسیلهٔ صد ستون که هر کدام ۱۴ متر ارتفاع داشته‌اند، بالا نگه داشته می‌شده‌است.

• کاخ شورا

به این مکان کاخ شورا یا تالار مرکزی می‌گویند. احتمالا شاه در اینجا با بزرگان به بحث و مشورت می‌پرداخته‌است. با توجه به نقوش حجاری شده، از یکی از دروازه‌ها شاه وارد می‌شده و از دو دروازه دیگر خارج می‌شده‌است. به این دلیل به این جا کاخ شورا می‌گویند که در اینجا دو سرستون انسان وجود داشته که جاهای دیگری نیست و سر انسان سمبل تفکر است.

• آرامگاه‌های شاهنشاهان

در فاصله ۶ و نیم کیلومتری از تخت جمشید نقش رستم قرار دارد. در نقش رستم آرامگاهای شاهنشاهانی مانند داریوش، خشایارشا، اردشیر یکم و داریوش دوم واقع است. آرامگاه پنجمی هم هست که نیمه کاره باقی‌مانده و احتمالا متعلق به داریوش سوم است.

• ساختمان خزانه شاهنشاهی

این مجموعه مشتمل بر یک تالار ۹۹ ستونی، یک تالار صد ستونی، تعدادی سالن، اتاق و دو حیاط خلوت است. خزانه به فرمان داریوش بنا شد و خشایارشا در آن اصلاحاتی به عمل آورده‌است. اکثر ظروف، مجسمه‌ها و به خصوص هشت لوح سنگی معروف خشایارشا از این محل به دست آمده‌است.

تخت سلیمان – آذربایجان غربی

تخت سلیمان (آتشکده آذرگشنسب) نام محوطه تاریخی بزرگی، در نزدیکی تَکاب و روستای تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی و ۴۵ کیلومتری شمال شرقی این شهر است. تخت سلیمان بزرگ ترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان در قبل از اسلام به شمار می‌رفت اما در سال ۶۲۴ میلادی و در حمله هراکلیوس، امپراطور رومیان به ایران تخریب شد. آبا قاخان برادر زاده هلاکو خان که به دین اسلام گرویده بود روی ویرانه‌های تخت سلیمان مسجدی بنا کرد که آن نیز بعدها ویران شد و تنها کاشی‌هایی با نقوش و خط برجسته از آن به جا مانده است که در حال حاضر در موزه رضا عباسی نگهداری می‌شود.

آبشار کندر – البرز

آبشار کندر یکی از زیبایی های کشور ایران است که در نزدیکی شهر کرج قرار دارد. آبشار کندر در شمال شرقی شهر کرج در استان البرز واقع شده است.

آبشار از جاده قابل رویت است و با راهپیمایی کوتاهی می توانید به زیر آبشار برسید. چنانچه بخواهید به بالادست آبشار هم برسید باید مسیر کوتاهی را کوهپیمایی کنید.در کل رسیدن به این آبشار خیلی سخت نیست.

منطقه کندر طبیعت زیبایی دارد،کوه های زیبایی از رشته کوه های البرز در این منطقه کنار هم قرار گرفته اند،گونه های گیاهی هم هر جا که خبری از آب باشد خودی نشان می دهند.

جزیره لاوان

جزیرهٔ لاوان از شمال خاوری به مقام و از خاور به جزیره شیدور (شتور) منتهی می‌شود و در ۲۸ کیلومتری غربی ساحل نخیلوه در آبهای خلیج فارس واقع شده است.

جزیره لاوان از توابع دهستان لاوان در بخش کیش شهرستان لنگه استان هرمزگان می‌باشد. طول این جزیره ۲۵ و عرض آن ۴/۵ الی ۷ کیلومتر است از سمت باختر رو به خاور کشیده شده است. این جزیره پس از جزایر قشم و کیش بزرگ‌ترین جزیره ایران در آبهای خلیج فارس می‌باشد، فاصله این جزیره تا بندر لنگه ۱۴۷ کیلومتر (۹۱ مایل) است. جزیره لاوان دورترین جزیره نسبت به مرکز استان هرمزگان است.

اهالی جزیره در فصل معینی از سال به صید مروارید فعالیت دارند، ولی شغل اساسی مردم جزیره ماهی گیری است.

پارک جنگلی شورآب – خرم‌آباد

پارک جنگلی شورآب یکی از پارک های طبیعی اطراف شهر خرم‌آباد است. این پارک طبیعی در کیلومتر ۲۵ جاده خرم‌آباد به پلدختر واقع شده است و دارای جاده دسترسی آسفالت، آلاچیق و دیگر امکانات رفاهی است. پارک جنگلی شورآب به دلیل وجود درختان انبوه بلوط و آب هوای معتدل هر سال در فصل بهار گردشگران بسیاری را خود جذب می کند.

بَم – کرمان

بَم یکی از شهرهای مهم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران است. این شهر دومین شهر استان کرمان به لحاظ مساحت بعد از کلان‌شهرکرمان است. شهر بم تنها شهر ثبت شده ایران در میراث جهانی یونسکو است.

بم در بخش مرکزی شهرستان بم قرار دارد. ارگ بم در گوشه شمال شرقی و چسبیده به شهر و در مجاورت جاده ابریشم قرار دارد و بنا به روایات متعدد، مربوط به دوران اشکانی یا هخامنشی است. تا اواخر دوره قاجار، ارگ بم همچنان مسکونی بوده‌است. ارگ بم در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۵ به شماره ۵۱۹ در فهرست آثار ملی و شهر بم با عنوان بم و منظر فرهنگی آن در ژوئن ۲۰۰۴ در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیده‌اند.

ارگ بم بزرگ ترین بنای خشتی جهان بود که از لحاظ عظمت و زیبایی با دیوار چین مقایسه می‌شد اما متأسفانه در زلزله دی ماه سال۱۳۸۲ این بنای بی نظیر آسیب جدی دید و هنوز با گذشت چند سال از وعده‌های مسوولین همچنان این بنا به همان شکل مانده‌است.

کوه آتشفشانی تفتان – زاهدان

تَفتان نام تنها آتشفشان فعال در سراسر ایران است. این کوه آتشفشانی در جنوب شرقی زاهدان و شمال غربی خاش با ارتفاع چهار هزار و ۱۱۰متر از سطح دریا قرار دارد. پیکره اصلی آن شامل دو کوه است که به وسیله بخش زین مانند و باریکی به هم متصل شده اند. گدازه تفتان مساحتی معادل هزار و ۳۰۰ کیلومتر مربع را پوشانده و لایه های خاکستر در این آتشفشان کم است.

غار هوتو و غار کمربند – مازندران

هوتو، نام غاری است در نزدیکی بهشهر و در روستای تروجن که قدمت تاریخی دارد و آثار باستانی مهمی درباره زندگی انسان‌های اولیه در آن پیدا شده‌است. این غار و غار کمربند، به لحاظ کشف اسکلت انسان با قدمت هفتادوپنج هزار سال معروفیت جهانی دارد. اهمیت غار و آثار کشف شده در آن تا به اندازه ای است که در برخی موارد از این غار به معدن طلای انسان شناسان یاد شده است.

طبق کاوش‌های خارجیان در غاز هوتو بهشهر سنگ ریزه‌ها و اسکلت سه انسان کشف شد که ۵ هزار الی ۷ هزار سال قبل در این منطقه زندگی می‌کردند. در این گودال طبقاتی از عهد آهن تا نئولیتیک و در پایین آن آثار پالئو لیتیک دیده می‌شود.
غار کمربند

غار کمربند، در روستای تروجن، شهرستان بهشهر در استان مازندران ایران واقع است. این غار در همسایگی غار هوتو قرار دارد و در آن ابزارهای شکار و آثاری از دوران‌های پارینه‌سنگی و میان‌سنگی کشف شده‌است.

کوه بزمان – سیستان و بلوچستان

کوه بزمان یا قله بزمان یکی از کوه‌های آتشفشانی ایران است که در منطقه سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران واقع شده‌است. بزمان در ۱۱۰ کیلومتری شمال غرب ایرانشهر و جنوب غربی قله تفتان واقع شده که ارتفاع آن از سطح دریا سه هزار و ۵۰۳ متر است ولی نسبت به اراضی پیرامونی دو هزار و ۱۰۰متر ارتفاع دارد. جریان بزرگ گدازه‌ از دامنه شرقی قله جریان یافته است. در دامنه شمالی نیز همین جریان گدازه، مخروطی با شیب تند و بسیار مشخص را شکل داده که از آن، جریان گدازه با عظمت خیلی زیاد بیرون آمده است.

در اطراف قله اصلی چندین مخروط کوچک دیده می شود که از گدازه تیره رنگ بازالتی تشکیل شده‌ است. بلندترین قله، مخروطی تازه ساز است که از قطعات بزرگ گدازه شکل یافته و قطر دهانه آن در حدود ۵۰۰ متر است. به نظر می رسد که بزمان جدیدترین آتشفشان ایران باشد. مواد آتشفشانی آن منطقه ای را در حدود هزار و ۴۰۰ کیلومتر مربع پوشش داده است.

آبشار نوژیان

آبشار نوژیان با ارتفاع ۹۵ متر، یکی دیگر از مرتفع‌ترین آبشارهای ایران است که در استان لرستان واقع شده است. همچنین گردشگاه جنگلی نوژیان نیز بالای کوه تاف قرار دارد. در کوه تاف انواع گیاهان دارویی می‌رویند و دارای طبیعتی زیبا و دیدنی است. مردم و گردشگران زیادی برای تماشای این آبشار زیبا و برای جمع‌آوری گیاهان دارویی به این ناحیه می‌آیند. راه ارتباطی آن از طریق خرم‌آباد به گردنه نوژیان جاده آسفالته یا از راه‌آهن به ایستگاه کشور و از آن طرف هم با پای پیاده حدود دو ساعت پیاده‌روی به سمت آبشار است.

آتشکده آذرگشسب – آذربایجان‌غربی

آتشکده آذرگشسب از مشهورترین و بزرگ‌ترین آتشکده‌های فلات ایران است که در آذربایجان غربی در ۴۹ کیلومتری شمال شرق شهر تکاب قرار دارد.

آذرگشنسب به معنی آتش اسب نر است و بر پایه افسانه‌های ایرانی دلیل نام گذاری این است که کیخسرو به هنگام گشودن بهمن دژ در نیم روز با تیرگی شبانه که دیوان با جادوی خود پدید آورده بودند، روبرو شد.

آنگاه آتشی بر یال اسب وی فرود آمد و جهان را دیگر باره روشن کرد و کیخسرو پس از پیروزی و گشودن بهمن دژ، به پاس این یاوری اهورایی، آتش فرود آمده را آنجا بنشاند و آن آتش و جایگاه به نام آتش اسب نر (گشسب یا گشنسب) نامیده شد.

آتشکده آذرگشسب در ضلع شمالی دریاچه قرار گرفته و دارای نمایی چهارطاقی است که درون آن محراب آتش قرار گرفته و راهروهای مخصوص مراسم عبادی اطرافش را فراگرفته‌اند. در سمت راست چهارطاقی دومین اتاق مهم این آتشکده قرار گرفته که در آن آتش را وقتی برای نیایش در معرض دید نبود، شعله‌ور حفظ می‌کردند.

در ضلع شمال غربی، ایوان بلند و شکوهمند ساسانی معروف به ایوان خسرو که از آجر قرمز و ملات ساروج ساخته شده قرار دارد که تنها دیوارهای باقی مانده هنوز به عنوان شاخص این مجموعه تلقی می‌شود.

بر بالای این تپه دریاچه‌ای با عمق بیش از ۶۰ متر و قطر حدود ۱۰۰ متر قرار دارد. آب دریاچه توسط چشمه‌ای جوشان در کف آن تامین می‌شود و مملو از آهک و فاقد هرگونه موجود زنده است.

آتشکده ایرانی آذرگشنسب در سال ۱۳۸۲ به عنوان چهارمین اثر باستانی کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

غار قلعه جوق – همدان

غار قلعه جوق واقع در استان همدان و در روستایی به نام قلعه جوق قرار دارد. زمان دقیق حفر و ایجاد این غار مشخص نیست ولی به احتمال قوی تاریخ ایجاد آن بنا به قبل از میلاد به دوره مادها یا پیش از آن می‌رسد و به عنوان پناهگاه شاهکان کوچک ایرانی آن دوره بوده است.

دهانه ورودی غار در حدود بیست متر از سطح زمین ارتفاع دارد و در شیب قایم دیواره سنگی ایجاد شده است. در ابتدای ورود دهانه‌غار حدود دو متر قطر دارد که باید از سوراخ بالای دهانه وارد بخش اصلی غار شد.

حفره ورودی به قطر حدود نیم متر الی ۷۵ سانتی‌متر است به طوری که امکان خروج ۲ نفر از آن وجود ندارد. پس از عبور از این حفره وارد بخش اصلی غار می شویم که عبارت است از دالانی بزرگ که در دو طرف آن اتاق های کوچکی تعبیه شده است.

دریاچه مهارلو

این دریاچه در جنوب شرقى شیراز قرار گرفته و توسط سه رودخانه نوبه‌اى خشک، حمزه و سروستان و همچنین روان آب هاى کوه‌هاى مجاور تغذیه مى‌شود.

وسعت این دریاچه در فصول مختلف متفاوت است و به میزان بارش های جوی سالانه بستگی دارد و تبخیر زیاد، رسوبات گچی سازند ساچون، دو گنبد نمکی واقع در شرق این دریاچه، باعث شوری آب آن شده است.

آب دریاچه مهارلو از نوع کلرید سدیم، منیزیم، سولفات سدیم می باشد و به عنوان یکی از منابع مهم تامین نمک آبی در سطح استان و کشور محسوب می شود، به طوری که از نمک این دریاچه برای صنایع پتروشیمی استفاده می شود.

این دریاچه صحرائى است و به دریاى آزاد راهى ندارد. پهناى دریاچه ۱۵-۱۰ کیلومتر، طول آن ۲۸ کیلومتر و وسعت آن ۲۵۷ کیلومتر مربع است که از آن ۵۴ درصد دریاچه فعلى، ۲۲ درصد پوشش نمکى و ۲۴ درصد پوشش گلى است. عمیق‌ترین نقطه آن در بهار کمتر از یک متر آب دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۴۶۰ متر است.

این مطلب مفید بود ؟