درمان خجالتی بودن کودک

خجالتی بودن به دو عامل درونی و بیرونی بستگی دارد. گاه کودکان دارای طبیعت خجالتی هستند به طوری که در ارتباط با جمع، دچار نگرانی بوده و از جمع فراری هستند و گاه آنقدر در محیط بسته و فضای قفس خانواده بزرگ می شوند که ناخودآگاه دوست ندارند با سایر افراد ارتباط بگیرند. برای درمان خجالتی بودن کودک بهتر است یک سری شرایط بررسی شود. که در این مقاله مورد بررسی قرار می دهیم.

روش های درمان خجالت در کودکان

اولین نکته مهم این است که کودک احساسات خود را بروز دهد و بهتر است به او کمک کنیم که در بیان احساسات خود آزاد باشد. کودکان خجالتی اغلب می ترسند توسط سایر افراد دچار قضاوت قرار بگیرند و به طور کلی در این راستا اضطراب دارند که موضوعی که در ذهنشان است سبب حقیر شدن آنها شود. اولین گام این است که به طور مرتب به حرف های کودکان گوش شود و همینطور به او اعتماد به نفس داده شود. به احساس کودک احترام گذاشته شود و در نهایت کودک بتواند در بیان احساس خود آزاد و آرام باشد. این گام سبب می شود تا بتواند برای ارتباط گیری با سایر افراد کمی رشد کند.

بهتر است خجالتی بودن به عنوان یک ویژگی ثابت از کودک یاد نشود به خصوص در جمع!!! اینکه به عنوان مادر مدام در جمع بگویید که فرزندتان دچار این مشکل است و یا حس خوبی در اجتماع ندارد از او یک سرخورده می سازد. کودکان خجالتی یا کم حرف اغلب شنوندگان خوبی هستند و نسبت به حرف دیگران حساسیت زیادی دارند. در هر صورت آنچه کودکان خجالتی به آن نیاز دارند قضاوت های مثبت است و اصلاً نیازی به قضاوت منفی  ندارند. اینکه بخواهید مدام در مورد خجالتی بودن فرزند خود شرمنده باشید اشتباه است. مثلاً در جمع نگویید، او را ببخشید، او خجالتی است! یا فرزندم علاقه ای به صحبت ندارد و این خصلت اوست! این جملات از فرزندان انبار باروت می سازد و اصلاً نقش خوبی در تربیت آنها ندارد. نباید اینطور نشان دهید که فرزند شما دچار مرضی است که درمان ندارد! بهتر است از انگ زدن کودکان دوری کنید و این جملات را حتی برای توجیه نیز استفاده نکنید. موقعیت اجتماعی را برای کودکان سخت نکنید و اجازه دهید خودشان تجربه درستی از مسیر داشته باشند.

این روش ها خجالت را درمان نمی کند!

اینکه بخواهید فرزند خود را مجبور به برقراری ارتباط کنید، فقط به او خشونت را یاد داده اید! بهتر است کودکان تشویق شوند و این رویکرد بسیار پر اهمیت است. کودکان خجالتی برای پیوستن به دیگران باید حق انتخاب داشته باشند و حس درستی به آنها منتقل شود . کودکانی که در انزوا هستند هرگز علاقه ای به اجبار ندارند و این رویکرد به تدریج برایشان عجیب خواهد بود. از سوی دیگر حامی بودن افراطی بسیار مشکل ساز است. بارها دیده می شود که پدر یا مادر این نظر را دارد که کودک را نباید در کلاس ورزش ثبت نام کرد، چون او خجالتی است! یا نباید او را وارد جمع های بزرگ کرد! این تصور را دور بریزید. در واقع این ترسی است که در دل والدین وجود دارد و ناخودآگاه به کودکان نیز منتقل می شود. این امر سبب ترس و القای خجالت بیشتر به کودک می شود و او خود را جدا از جامعه می بیند.
از سوی دیگر نباید اجازه دهید که خجالتی بودن ادب را از کودک بگیرد، بهتر است والدین سلام کردن را به کودکان با رویکرد جایزه، دنبال کنند به طوری که کودک با اولین ارتباط خود با سایر افراد جایزه دریافت کند و تشویق شود.

تمرین های روزمره برای درمان خجالت کودکان

یکی از روش های خوب که می تواند به عنوان تمرین روزانه از آن یاد کرد، شعرخوانی کودک است. می توانید از کودک خود بخواهید برای شما شعر بخواند و آنقدر تمرین کند تا ملکه ذهنش شود. به طور کلی از او بخواهید که در خانه، خاله بازی کند. این روش می تواند صحنه سازی خوبی از روال واقعی زندگی باشد و شبیه سازی از مهمانی و سایر جمع ها صورت بگیرد. این مدل از بازی ها می تواند اضطراب کودک را کم کند و به نوعی حس صمیمیت را در او ایجاد نماید. از سوی دیگر شعرخوانی و تئاتر می تواند اعتماد به نفس کودک را بیشتر کند و یک رویکرد بی نظیر محسوب می شود.
منزوی بودن از موضوعاتی است که اغلب کودکان خجالتی با آن روبرو هستند. دقت کنید که برای رهایی از این مشکل قرار نیست او را مجبور به کاری کنید. مثلاً کودکان خجالتی هرگز از گرفتن تولد بزرگ و دعوت دوستانشان حس خوبی ندارند! نباید کودک را مجبور کنید که به تولد دوستانش برود. بهتر است در ابتدا بازی های دو نفره را با او تمرین کنید. اینکه در کنار دوست صمیمی خود باشد و باهم بازی کنند. با هم شعر بخوانند و یا شبیه سازی از زندگی داشته باشند.
ارزش قائل شدن از دیگر تمرین های خوبی است که برای درمان خجالت و کمرویی مورد ارزیابی قرار می گیرد. کودکان پیشرفت کردن را دوست دارند و بهتر است با تمرین های ساده روزانه این روال را دنبال کنید. کودکان خجالتی همیشه فکر می کنند دیگران در موردشان قضاوت بدی دارند و بهتر است این حس از کودک گرفته شود. مثلاً وقتی کودک هر بار کار درستی می کند می بایست او را تشویق کنید و به او بگویید کار بزرگی انجام داده است. کودکان از شنیدن، جملاتی مانند اینکه چقدر شجاعی، چقدر باهوشی و … بسیار خوشحال می شوند.

رفع خجالت کودکان تک فرزند!

تک فرزندی از دیدگاه روانشناسی موضوع مهمی است و تمرین های مختلفی در این زمینه داده می شود. کودکانی که برادر یا خواهر ندارند و یا در خانواده های کم جمعیت هستند اغلب از حضور در جمع فراری هستند و به نوعی این موضوع را یاد نمی گیرند. بهتر است بدانید که این کودکان دنیای خاص خود را دارند. این نوع از کودکان اغلب دوست دارند زمان خود را با نقاشی کشیدن یا دیدن کارتون بگذرانند و به نوعی از حضور در گروه فراری هستند. در چنین شرایطی چه خوب است که فرزند تشویق به بازی های گروهی شود. دوستانی برای خود انتخاب کند و حس صمیمیت ایجاد نماید. اجازه دهید لذت بازی با دوستانی را داشته باشد که خودش انتخاب کرده است. انتظارات از کودکان تک فرزند باید واقعی به نظر برسد! اینکه بخواهید حتماً دکتر یا مهندس شود! اینکه بخواهید بهترین لباس را به تن کند و ادب او زبانزد عام و خاص باشد قطعا مشکل ساز می شود و آسیب رسان است. بهتر است رسم همسایگی را به جا بیاورید و از همسایگان در ارتباط پذیری کودک استفاده کنید. کنترل گری بیش از حد برای کودکان تک فرزند بسیار مشکل ساز است، اینکه حتی اجازه ندهیم کودک سرما بخورد! نخواهد هرگز با کودک دیگری دوست شود مبادا حرف نادرستی یاد بگیرد! این رفتارها اشتباه است.

برچسب زدن خجالتی ممنوع است!

به کودک خود برچسب خجالتی نزنید! این برچسب به او اجازه تغییر نمی دهد و فکر می کند خجالتی بودن در پوست و گوشت او وجود دارد و نمی تواند تغییری در خود ایجاد کند. کودک نباید نسبت به خجالتی بودن احساس حقیر بودن داشته باشد و این موضوع توسط اطرافیان بررسی می شود. تعارف کردن را به کودکان خود یاد دهید. این که به دوست خود بگوید با او در خوردن بیسکوییت همراه شود و یا دیگران را به بازی دعوت کند. بهتر است تعارف های کودکانه به فرزندان به شکلی آموزش داده شود که برای او نقش یک بازی را داشته باشد و به این ترتیب همان رفتارها در سایر بخش ها بازسازی شده و آموزش داده می شود. مشخص است که کودکان در این راستا می توانند از جملات جدیدی که در ذهن خود دارند نیز استفاده کنند. کمی شیطنت کردن حق کودک است و نباید از او گرفته شود و بهتر است این موضوع رویکرد واقعی داشته باشد.

در صورت نیاز به مشاور و روانشناس با تجربه به منظور درمان خجالتی بودن کودک می توانید با شماره زیر برای رزرو مشاوره با خانم دکتر لیلا جبلی اقدام نمایید.