در این مطلب می خوانید : ژلاتین چیست و از چه درست می شود؟ انواع ژلاتین کدامند؟ فواید درمانی و خواص ژلاتین چیست ؟ چگونه ژلاتین را مصرف کنیم؟ آیا ژلاتین منع مصرف دارد؟ ژلاتین گیاهی چیست ؟
فواید درمانی و خواص ژلاتین و روش های مصرف آن
ژله یک دسر ایدهآل است که تهیه آن کار سادهای است و علاوه بر اینکه یک دسر خنک و شیرین به حساب میآید میتوان روی خواص لاغری آن نیز حساب کرد.
البته خواص ژلاتین به اینجا ختم نمیشود و میتواند از ابتلا به برخی از بیماریها نیز پیشگیری کند. در این مطلب برخی از خواص ژلاتین را عنوان میکنیم. در بخش تغذیه با ما باشید.
خواص ژلاتین : ژلاتین از اسیدآمینهها و پروتئینها ساخته شده است. ژلاتین حاوی ده ترکیب ضروری برای بدن میباشد. باید بدانید که ژلاتین سرشار از کلاژن بوده و باعث تقویت استخوانها میشود. ژلاتین برای پیشگیری از بیماریهای مانندپوکی استخوان و آرتروز نیز مفید است. اگر اهل ژلهاید بدانید که این دسر به کاهش کلسترول خون کمک کرده و پیری را به تأخیر میاندازد، قند خون را کنترل میکند و مقاومت فیزیکی بدن را افزایش میدهد.
ژلاتین بخورید اما زیادهروی نکنید
انواع مختلفی از ژلاتین با کاربردهای متنوع وجود دارد. بهترین روش این است که روزانه ۱۰ گرم معادل یک قاشق غذاخوری ژلاتین میل کنید. انواع ژلاتینهای رژیمی نیز وجود دارد که برای افراد دیابتی نوع ۲ تولید میشود. میتوانید با یک متخصص مشورت کنید تا شما را با انواع ژلاتین آشنا کرده و بر اساس وضعیت جسمی و بدنیتان ژلاتین مناسب را به شما معرفی کند.
توجه داشته باشید که با مصرف صرفاً ژلاتین به اهداف سلامتیتان نمیرسید. لازم است که یک تغذیهی متعادل داشته و ورزش کنید تا از گزند پیری و بیماریها در امان باشید. درعینحال بدانید که ژلاتین میتواند باعث افزایش استحکام استخوانها شده و از بروز پوکی استخوان و آرتروز پیشگیری کند.
البته اگر از مشکل و بیماری خاصی رنج میبرید و در مصرف این نوع دسر دچار تردید هستید حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
ژلاتین چگونه درست می شود؟
ژلاتین یک پروتئین خوراکی است که به طور عمده از فرآوری کلاژن که ساختمان اصلی تشکیل دهنده پوست، تاندونها، استخوان و … مهرهداران است بدست میآید. پوست و استخوان حیواناتی مثل گاو و یا ماهی را در آب جوشانده و بوسیله اسید، محلولی را از آن استخراج میکنند کهاین فرآیند چندین روز طول میکشد. سپس با فرآوری این محلول و خشک کردن آن ژلاتین حاصل میشود.
باید گفت که ژلاتین مادهای جامد، ترد و شفاف بوده و طیف رنگی آن از زرد کم رنگ تا سفید میباشد، بیمزه و بیبو است و دارای ۹۰-۸۴ درصد پروتئین، ۲-۱ درصد نمکهای معدنی و ۱۵-۸ درصد آب بسته به منبع مورد استفاده آن میباشد. همچنین فاقد قند، چربی و مواد افزودنی است.
خواص ژلاتین برای سلامتی
ژلاتین ماده ای بدون طعم و شفاف است که از ترکیب اجزای مختلف بدن جانوران از جمله استخوان و غضروف ساخته می شود. این ماده مغذی حاوی پروتئین ها و اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن بوده و مصرف آن ضامن سلامت و جوانی است.
در ادامه ۱۹ مورد از خواص ژلاتین و مزایای مصرف آن در رژیم غذایی مورد بررسی قرار گرفته است.
آشنایی با فواید درمانی و خواص ژلاتین
۱- تقویت مفاصل
ژلاتین به واسطه کاهش التهاب، موجب کاهش درد و بهبود سلامت مفاصل می شود.
ژلاتین برای افراد مبتلا به ورم مفاصل، آسیب های مفصل و التهاب مفاصل بسیار مفید است. اگر شما از بیماری های التهابی مانندآرتریت و یا پوکی استخوان یا مفاصل رنج می برید، مصرف ژلاتین می تواند التهاب و درد مفاصل و استخوان ها را کاهش دهد و آنرا تقویت کند
۲- اثر ضدپیری
ژلاتین حاوی مقداری زیادی کلاژن است. مصرف روزانه کلاژن مانع چروک شدن پوست در اثر افزایش سن می شود.
۳- تعادل هورمونی
ژلاتین میزان انسولین بدن را تنظیم کرده و در دفع استروژن اضافی که در اثر مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی سمی، آلودگی های محیطی، غذاهای فرآوری شده و مصرف داروهای هورمونی به بدن وارد می شود، نقش اساسی دارد.
۴- بهبود خستگی آدرنال
خستگی آدرنال، یک عارضه شایع است که وقتی بدن تحت فشار زیادی قرار دارد، ایجاد می شود. در چنین مواقعی بدن بیش از هر زمان دیگری به اسیدهای آمینه و مواد معدنی نیاز دارد و ژلاتین یک منبع غنی برای این مواد محسوب می شود.
۵- کاهش وزن
ژلاتین قادر است میزان ترشح هورمون رشد و همچنین میزان سوخت و ساز بدن را افزایش دهد. همچنین مصرف ژلاتین در رژیم غذایی برای مدتی نسبتا طولانی احساس سیری ایجاد می کند و بدین ترتیب موجب کاهش میزان کالری مصرفی و در نهایت کاهش وزن می شود.
ژلاتین باعث لاغری می شود ورزشکاران و بدنسازان با استفاده از پودر ژلاتین وزن را کاهش میدهند.
۶- رفع سلولیت
مهمترین علت سلولیت، کمبود کلاژن در بدن است. ژلاتین با تامین کلاژن موردنیاز بدن مانع بروز این عارضه می شود.
۷- بهبود زخم ها و جراحت ها
اسید آمینه ای موسوم به گلیسین که در ژلاتین وجود دارد، اثر ضد التهاب دارد و موجب بهبود زخم ها و جراحت ها می شود.
۸- پوست شاداب و زیبا
ژلاتین منبع سرشار کلاژن است که موجب کشسانی و یکدستی پوست می شود. کلاژن حدود یک چهارم از وزن بدن را تشکیل داده است و عامل اصلی شادابی و جوانی پوست محسوب می شود.
ژلاتین خاصیت ارتجاعی پوست را حفظ میکند. اگر میخواهید پوستتان با طراوت و مقاوم باشد ژلاتین را در برنامهی غذاییتان بگنجانید
۹- دفع سموم پروتئین حیوانی
گوشت و تخم مرغ حاوی نوعی اسید آمینه موسوم به میتونین هستند که موجب افزایش هموسیستئین در خون می شود. هموسیستئین یکی از عوامل بیماری های قلبی، سکته و بیماری های روانی است. گلیسین موجود در ژلاتین، متونین موجود در گوشت را دفع کرده و مانع بروز عوارض مضر مصرف پروتئین حیوانی می شود.
۱۰- خواب راحت تر
با مصرف ژلاتین مقادیر زیادی از گلیسین وارد بدن می شود که یکی از آثار آن، خواب راحت است.
مطالعات نشان می دهد که گلیسین قبل از زمان خواب موثر است و هیچ عوارض جانبی ندارد. گلیسین همچنین باعث کاهش اضطراب و بوجود آوردن آرامش می شود
۱۱- بهبود سلامت استخوان ها
یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده استخوان، کلاژن است که مقادیر زیادی از آن در ژلاتین یافت می شود. نتایج تحقیقات متعددی نشان می دهد که مصرف ژلاتین موجب افزایش تراکم استخوان می شود.
۱۲- بهبود سلامت کبد
یکی از اثرات مهم گلیسین سم زدایی از بدن است. کمبود این ماده در بدن موجب اختلال عملکرد کبد می شود.
۱۴- بهبود التهاب از خواص ژلاتین است
وجود التهاب در بدن عامل بسیاری از بیماری ها است و به همین علت مبارزه با التهاب، یکی از عملکردهای ضروری سیستم دفاعی بدن است. مصرف ژلاتین یک راهکار ساده و خوش طعم برای مبارزه با التهاب محسوب می شود.
۱۴- تمدد اعصاب و کاهش اضطراب
گلیسین موجب تمدد اعصاب و کاهش اضطراب در بدن می شود و مصرف روزانه ژلاتین در رژیم غذایی مقادیر زیادی از این ماده را تامین می کند.
۱۵- بهبود هاضمه
ژلاتین خوراکی با آب موجود در معده ترکیب شده و حرکت مواد غذایی را در سیستم گوارشی تسهیل می کند. همچنین ژلاتین به ترشح اسید معده و بازسازی دیواره آن کمک می کند و در مجموع موجب افزایش سطح سلامت معده و دستگاه گوارش می شود.
۱۶- درمان آلرژی غذایی
ژلاتین از طریق کمک به بازسازی دیواره معده، ورود مواد سمی و حساسیت زای موجود در خوراکی ها را به بدن دشوارتر می کند.
۱۷- حفظ حجم عضلانی
در جریان بیماری های بلندمدت، از حجم عضلانی بدن کاسته می شود. اما استفاده از ژلاتین در رژیم غذایی بیماران مانع این رخداد می شود.
۱۸- تقویت مو و ناخن
ژلاتین حاوی نوعی ماده مغذی موسوم به کراتین است که عامل اصلی تشکیل دهنده ناخن و مو محسوب می شود. مصرف این ماده در رژیم غذایی موجب تقویت مو و ناخن می شود.
۱۹-کاهش هزینه پخت و پز
مصرف ژلاتین در رژیم غذایی، می تواند پروتئین حیوانی مورد نیاز بدن را بدون استفاده از گوشت قرمز تامین کند. بدین ترتیب استفاده از این ماده مغذی منجر به کاهش هزینه های خوراک خانوار می شود.
آشنایی با فواید درمانی و خواص ژلاتین
روش مصرف ژلاتین برای بهره مندی از خواص ژلاتین
بهترین شیوه مصرف ژلاتین، ترکیب آن با سایر مواد غذایی است. ژلاتین تجاری که به شکل دسرهای آماده یا پودر دسر در بازار موجود است، حاوی مقادیر زیادی رنگ مصنوعی و طعم دهنده است و منبع مناسبی برای ژلاتین ارگانیک محسوب نمی شود. بهترین نوع ژلاتین، پودر ژلاتین خالص است که از استخوان گاو تهیه می شود.
پودر و ورقه ژلاتین چه فرقی دارد؟
هر دو اینها از کلاژن حیوانات تهیه شدهاند. پودر ژلاتین، ژلاتینی است که خشک شده و به دانههای ریز تبدیل شده و مزیت آن پراکندگی یکنواخت آن در ظرف است. ورقههای ژلاتین هم، ژلاتینی است که روی ورقه خشک شده است. تنها تفاوتی که بین ورقه ژلاتین و پودر آن میتوان قائل شد این است که استفاده از ورقههای ژلاتین محصول نهایی را روشنتر و شفافتر میکند. از نظر خواص غذایی بین پودر ژلاتین و ورقه آن نمیتوان تفاوتی قائل شد.
اینطور به نظر میرسد که یک قاشق غذاخوری پودر ژلاتین معادل چهار ورق ژلاتین است اما این میزان در کشورهای مختلف تولیدکننده ممکن است متفاوت باشد. بنابراین هنگام خرید باید حتما به کشور سازنده توجه داشته باشید تا در محصول نهایی اشکالی ایجاد نشود.
چطور ژلاتین بخوریم؟
بهترین منبع ژلاتین در استخوانی است که در خانه دارید اما وقتی میخواهید فقط کمی به ارزش مواد غذاییتان اضافه کنید، میتوانید همیشه یک شیشه پودر ژلاتین کنار دستتان داشته باشید. مثلا وقتی میخواهید اسموتی تهیه کنید که پروتئین داشته باشد یا حتی در دسرها و اسنکها هم میتوانید کمی پودر ژلاتین اضافه کنید. حتما تعجب میکنید ولی شما میتوانید حتی ژلاتین را به چای یا قهوهتان هم اضافه کنید. گذشته از همه اینها سوپ و سالاد هم ازجمله مواد غذایی هستند که میتوانید در آنها کمی ژلاتین استفاده کنید.
انواع ژلاتین کدام است؟
ژلاتینی که در صنایع غذایی استفاده میشود از هیدرولیز جزئی کلاژن حاصل از پوست، بافت همبند و استخوانهای حیوانات است. ژلاتین براساس نوع فرآوری و ماده خام اولیه به نوع A و B طبقهبندی میشود. ژلاتین نوع A به روش اسیدی عملآوری میشود و مواد اولیه خام آن پوست و استخوان حیوانات است. ژلاتین نوع B به روش قلیایی عملآوری میشود و مواد اولیه آن استخوان و پوست است. غلظت ژلاتین نوع A نسبت به ژلاتین نوع B کمتر است.
ژلاتین گیاهی نداریم
حتما شنیدهاید که به بسیاری از گیاهخواران توصیه میشود از ژلاتین گیاهی استفاده کنند درحالیکه ژلاتین تنها از حیوانات به دست میآید و به هیچ عنوان منشا گیاهی ندارد اما آگار (نوعی جلبک) و پکتین (کربوهیدرات گیاهی) ازجمله ترکیباتی هستند که میتوان جایگزین ژلاتین کرد. پکتین یک پلیمر اشتقاقی قندی- اسیدی است که از ساختارهای ژلاتینی گیاهی موجود در میوه و سبزی به دست میآید.
ژلاتین بهترین غذا برای معدههای حساس
یکی از مهمترین خصوصیات ژلاتین این است که در آن نه قند وجود دارد و نه چربی. این ماده خاصیت هضم بسیار بالایی دارد و با وجود انرژی کم در بسیاری از رژیمهای لاغری استفاده میشود. برخی فکر میکنند ژلاتین یک نوع افزودنی است درحالیکه ژلاتین خودش نوعی ماده غذایی است و در دسته افزودنیها قرار نمیگیرد. ژلاتین به سرعت جذب شده و اسیدآمینه لازم برای سوخت و ساز را فراهم میکند.
ژلاتین برای چهکسانی ممنوع است؟
تا حرف ژلاتین میشود همه یاد ژله میافتند و خواصی که برای استخوانسازی دارد. ظاهرا ژله حاوی کلسیم، آهن، سدیم و پتاسیم است و منبع خوبی برای تامین ریزمغذیها محسوب میشود. اما پودر ژلههای آماده حاوی مقداری شکر، رنگ و اسانس هستند و به همین دلیل در تهیه آنها باید دقت کنید. اگر خواستید با پودرهای آماده، ژله درست کنید به هیچ وجه به آن شکر اضافه نکنید. حواستان باشد ژله برای کودکان زیر سه سال ممنوع است ضمن آنکه افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا مشکلات گوارشی حاد هم بهتر است در مورد خوردن ژله احتیاط کنند.
پروتئین پاستیل را جایگزین نکنید
درست است که ژلاتین میتواند در تحکیم استخوان، غضروفسازی و تامین ویتامینهای مورد نیاز بدن موثر باشد اما این دلیل نمیشود که اگر کودکتان بدغذاست و میلی به خوردن غذاهای مقوی ندارد، ژله یا پاستیل میوهای را جایگزین مواد مورد نیاز بدن او کنید. نوع پروتئینی که در ژلاتین وجود دارد بسیار کمتر از پروتئین گوشت، شیر و تخممرغ است و بسیاری از اسیدهای آمینه ضروری را ندارد، بنابراین پروتئینی است که نسبت به سایر پروتئینها ارزش غذایی پایینی دارد و منبع کافی و کاملی برای تامین کلسیم و سایر ریزمغذیهای مورد نیاز بدن نیست. طعمهای میوهای، نوشابهای و پاستیلها فقط و فقط به دلیل اسانس و طعمدهندههای مصنوعی است و هیچ فرقی بین پاستیل نوشابهای و میوهای وجود ندارد.
ژلاتین طبیعی درست کنید
اگر دوست دارید ژلاتین خالص و طبیعی به بدنتان برسانید، میتوانید آن را از جوشاندن استخوان قلم گاو استخراج و در غذاهای مختلفتان مصرف کنید.
گردآوری: مجله تصویر زندگی
منبع: ایرنا/تبیان/دکتر سلام/آفتاب
سلام توصیه میشود استخوان گاو یا پای مرغ را دو تا سه روز بجوشانیم آیا درست است؟
خیلی کامل و آموزنده بود ممنون
خیییییلی خوب بود مرسی
سلام عالی بود ممنونم