خواص حلیم و بخور نخورهای آن

همه چیزهایی که درباره غذای سنتی فصل سرما می‌خواهید بدانید

 
حلیم، سرشار از آهن و فیبر

حلیم خوراکی سرشار از گندم است که علاوه بر خاصیت سیرکنندگی بالا، منبع بسیار خوب روی، منیزیم، آهن و نیاسین است.

 
اگر دم غروب یک روز پاییز یا زمستان در میدان تجریش قدم بزنید، صف طولانی طرفداران حلیم را خواهید دید و از طرف دیگر میدان هم عطر خوش بلغور و دارچین می‌آید و آدم را گیج می‌کند. حلیم غذایی پرکالری است که در ۱۰۰ گرم آن، ۱۹۰ کالری نهفته و حاوی ۶ گرم پروتئین، ۱۰ گرم چربی، ۲۰ گرم کربوهیدرات، یک میلی‌گرم آهن و ۹ میلی‌گرم کلسیم است. حلیم سنتی از آن غذاهای پر کالری و خوش عطری است که همه حتی بچه‌ها میل زیادی به آن دارند. چه بهتر که از این فرصت بهره ببریم و برای رشد و انرژی کودکان این غذای مغذی را فراهم کنیم. در این مطلب از خواص حلیم و نکات مهمی درخصوص خوردن آن آگاه می شوید.

 
حلیم سرشار از آهن و فیبر است

حلیم خوراکی سرشار از گندم است که علاوه بر خاصیت سیرکنندگی بالا، منبع بسیار خوب روی، منیزیم، آهن و نیاسین است. معمولا برای تهیه آن، از گندم سبوس‌دار استفاده می‌کنند که به دستگاه گوارش کمک زیادی می‌کند. این غذا مزایای دیگری هم دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم:

۱. آیا می‌دانید که فیبر موجود در گندم سبوس‌دار با کاهش کلسترول خون، کاهش فشارخون، کنترل قندخون و کاهش احتمال لخته شدن خون ارتباط دارد و باعث سلامت قلب و کاهش بیماری‌های قلبی می‌شود. همچنین به یبوست هم کمک می‌کند و برای سرطان‌هایی مثل سرطان روده بزرگ بسیار مفید است. جالب است بدانید گندم سبوس‌دار دارای خاصیت ضدانگلی است و از بروز حساسیت‌ها و عدم تحمل غذایی مثل سندرم روده تحریک‌پذیر، التهاب مفاصل و بیماری‌های عصبی جلوگیری می‌کند.

۲. مادران عزیز اگر از نخود در پخت برخی انواع حلیم استفاده کنند، آن را غنی از فولات، ویتامین ۶B، ویتامین C و روی می‌کنند.

۳. حلیم به علت داشتن گندم و گوشت، منبع خوب آهن است و برای زنان، دختران جوان و افرادی که در معرض کم‌خونی هستند، توصیه می‌شود.

۴.اگر فرزندتان بدغذاست و کمبود وزن دارد و به سرعت سیر می‌شود، برای او کاسه‌ای کوچک از حلیم را به همراه دو قاشق مرباخوری کره، کمی کنجد و پودر گردو و برای شیرین کردن آن، از عسل استفاده کنید. این غذا انتخاب مناسبی برای صبحانه کودکان است.
 
دور کره و روغن را خط بکشید!

این خوراک ، مضراتی هم دارد و به همین دلیل بهتر است بزرگسالان در خوردن آن افراط نکنند:

۱- کره و روغن را فراموش کنید. اگر حلیم را از بیرون تهیه می‌کنید، نگذارید روی آن روغن اضافی بریزند زیرا در این صورت میزان کلسترول دریافتی‌تان افزایش می‌یابد که اگر چربی خون بالا داشته باشید، بسیار مضر است. هرگز پودر نارگیل نیز به حلیم اضافه نکنید زیرا بر خلاف تصور، مملو از اسیدهای چرب اشباع است و می‌تواند چربی خون‌تان را بالا ببرد.

۲- افزودن شکر موجب افزایش وزن و چاقی‌تان می‌شود. به علاوه مصرف شکر یا مواد شیرین به مقدار زیاد موجب بالا رفتن تری‌گلیسیرید خون شده و به سلامت قلب و عروق لطمه می‌زند. همچنین شکر و مواد شیرین باعث پوسیدگی و خرابی دندان‌ها می‌شوند، بنابراین حواس‌تان به میزان مصرف آنها باشد.

۳- در مقابل افرادی که به حلیم‌شان شکر اضافه می‌کنند، بعضی‌ها نیز عادت دارند به آن نمک بزنند که در صورت بالا بودن فشار خون بهتر است این عادت را ترک کنند.
با این توضیحات، استفاده از حلیم به‌طور مکرر و به مقدار زیاد توصیه نمی‌شود.
 
حلیم خانگی چیز دیگری است!

روش‌های تهیه حلیم: بهتر است اگر می‌توانید حلیم را در منزل و با استفاده از جوانه گندم یا حداقل گندم سبوس‌دار تهیه کنید زیرا جوانه گندم، علاوه بر خاصیت سیرکنندگی بالا منبع بسیار خوب انواع ویتامین‌ها و املاح است. همچنین با توجه به فعل و انفعالاتی که طی جوانه زدن در دانه گندم اتفاق می‌افتد، میزان کالری جوانه گندم به مقدار زیادی کاهش می‌یابد که یکی از مزایای حلیم غنی شده نسبت به حلیم‌های رایج است.

اگر از پودرهای آماده استفاده می‌کنید، پس از بازکردن بسته، پودر را کاملا مصرف کنید و نیمی از آن را برای وعده دیگر نگه ‌ندارید زیرا با جذب رطوبت محیط، زمینه را برای رشد میکروب‌‌ها فراهم می‌کند. هدف از کاهش آب حلیم‌های آماده در صنعت، کاهش احتمال رشد میکروب‌هاست.

دقت کنید اگر پودر آماده حلیم، حالت کلوخ و به هم چسبیده دارد، نباید آن را مصرف کرد زیرا ممکن است این حالت به دلیل کپک‌زدگی باشد و معمولا فقط زمانی که تاریخ انقضای محصول می‌گذرد، این اتفاق می‌افتد. برخی خانم‌ها با آنکه از پودر آماده حلیم استفاده می‌کنند، مواد اولیه حلیم خانگی را نیز به آن اضافه می‌کنند که باعث پرملات شدن این غذا می‌شود اما حواس‌تان به میزان کالری آن باشد. در تهیه حلیم معمولا از گوشت بوقلمون یا مرغ یا گوشت قرمز استفاده می‌شود. انواع گوشت‌ها حاوی پروتئین حیوانی با کیفیت بالا بوده و از نظر روی، آ‌هن و ویتامین‌های گروه A نیز غنی هستند.

آنهایی که عادت به مصرف شکر همراه‌حلیم دارند، بهتر است عسل را جایگزین شکر کنند! نکته دیگر اینکه، چنانچه در وعده صبحانه، از حلیم استفاده می‌کنید، بهتر است از مصرف ناهار چرب و سرخ‌کرده پرهیز و غذایی ساده و کم‌کالری میل کنید. دارچین نیز پای ثابت حلیم است که بسیار آن را خوش طعم می‌کند. دارچین با عطر خوشایندش به هر چه دلچسب‌تر شدن حلیم و هضم آن کمک می‌کند.

 
 
نحوه نگهداری حلیم

حلیم را به مقدار کم بخرید و حتما بلافاصله پس از خرید آن را در ظروف چینی یا شیشه‌ای بریزید. این کار شما احتمال ایجاد واکنش‌های شیمیایی بین غذا و ظرف را کاهش می‌دهد. حواس‌تان باشد که حلیم نباید در ظروف یکبار مصرف تلقی ریخته شود زیرا فقط موادغذایی با دمای پایین‌تر از ۴۰، ۴۵ درجه را می‌توان در این ظرف‌ها ریخت، درحالی که دمای حلیم معمولا بیش از ۴۵ درجه سانتی‌گراد است.

ظروف یکبار مصرف ساخته شده از گرانول پلی‌پروپیلن برای نگهداری موادغذایی داغ مانند‌ آش و حلیم بهترین هستند و حتی می‌توان مواد غذایی با دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد را هم در آنها ریخت. برای خرید غذاهای داغ مانند ‌آش و حلیم بهتر است با خودتان ظرف یا قابلمه ببرید تا خیال‌تان راحت باشد که غذای داغ در ظرف مناسب ریخته شده است و خطری سلامت شما و خانواده‌تان را تهدید نمی‌کند. بدانید که ظروف شفاف فقط برای نوشیدنی‌ها و غذاهای سرد مناسب است.

حتما هشدارهای وزارت بهداشت درباره ظروف یکبار مصرف پلاستیکی را شنیده‌اید و می‌دانید ظرف یکبار مصرف شفاف و بی‌رنگ فقط برای غذاهای سرد مناسب است و نباید از آن برای نوشیدنی‌ها و غذاهای داغ استفاده کرد. اگر در این ظروف آب جوش یا غذای داغ ریخته شود این مواد در ماده غذایی حل شده و وارد بدن می‌شوند. این ترکیب‌ها خطرناک هستند و ممکن است باعث بروز انواع سرطان شوند. از آنجایی که مقدار این مواد سرطان‌زا در ظروف شفاف بیشتر است، بنابراین باید در استفاده از آنها بیشتر احتیاط کنید.
 
ظروف یکبار مصرف

رنگی‌خطرناک‌ترهستند! این روزها ظروف یکبار مصرف در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف در بازار وجود دارد. ممکن است انواع رنگی آن به نظرتان قشنگ‌تر بیاید و تصمیم بگیرید برای پذیرایی از مهمانان‌تان از این ظروف استفاده کنید. بهتر است بدانید استفاده از ظروف یکبار مصرف رنگی احتیاط بیشتری را می‌طلبد، چرا که ظروف یک بار مصرف مانند ظروف دیگر، توانایی نگهداری رنگ را ندارند.

به همین علت هنگام ریختن غذای داغ یا چای در ظرف، لایه‌ای از رنگ در غذا حل شده و وارد بدن می‌شود. بنابراین بهتر است از انواع رنگی این ظروف به ویژه برای غذاهای داغ استفاده نشود. تنبل نباشید!نباید غذاهای خود را در ظروف پلاستیکی در ماکروویو گرم کنید. این موضوع به خصوص در مورد غذاهای حاوی روغن و چربی مانند حلیم اهمیت زیادی دارد. ترکیب «چربی و حرارت بالا و پلاستیک» باعث آزادسازی دیوکسین به داخل غذا می‌شود.

اگر از ظروف یکبار مصرف استفاده می‌کنید، باید به نشان‌های اختصاری که در کف ظرف نقش بسته، توجه کنید. مانند PP یا PS که نشان‌دهنده جنس ظرف و در نهایت بیانگر نوع مصرف و کاربرد آن ظرف است.
 
هشدارهایی که باید جدی بگیرید

اگر فشارخون بالا دارید، در مصرف پودرهای آماده محتاط باشید چون سدیم طعم‌دهنده و نمک این محصول که به این پودرها اضافه می‌کنند، می‌تواند مضر باشد.

مراقب وزن خود باشید! یک پیاله حلیم تقریبا ۱۵۰ کالری انرژی دارد که اگر با یک قاشق شکر، یک کف دست نان و روغن مصرف شود، ۳۵۰ تا ۳۰۰ کالری انرژی دارد. حلیم یک غذای سالم و بسیار مقوی است اما اگر دچار افزایش قند یا چربی خون هستید باید توجه داشته باشید که شکر و روغن به آن اضافه نکنید.

دلیل ایجاد نفخ بعد از خوردن حلیم چیست؟حلیم را با شکر و روغن زیاد نخورید زیرا باعث تحریک معده، اضافه وزن و نیز عطش شدید می‌شود که اغلب این تشنگی را با نوشیدن مقادیر زیاد آب و نوشیدنی‌های سرد جبران می‌کنند. این کار باعث رقیق شدن شیره معده و تاخیر هضم غذا می‌شود. عاقبت این رفتار ایجاد نفخ شکم و سایر ناراحتی‌های گوارشی است.

این غذا را می‌توانید تا دو روز بعد از پخت نیز در یخچال نگهداری کنید. ممکن است بر اثر ماندن، آب موجود در این غذای نشاسته‌ای از سایر محتویات جدا شود. مطمئن باشید که این تغییر فیزیکی است و نشانه‌ای از فساد در غذا محسوب نمی‌شود. بنابراین می‌توانید هر بار آن را هم زده و آب موجود را مخلوط سایر ترکیبات کنید و آنگاه به میزان مصرف، مقداری را گرم کرده و بخورید. حواس‌تان باشد که پس از خوردن حلیم بلافاصله دراز نکشید زیرا این غذا دیر هضم است و باعث سوزش و ناراحتی‌های معده می‌شود.

در فصل سرما سر هر جایی که دیگ حلیم بر‌پاست حلیم تهیه نکنید و حلیم را فقط از واحدهای صنفی مجاز به عرضه حلیم خریداری کنید زیرا برخی سودجویان در محل‌های غیربهداشتی حلیم‌های غیربهداشتی و بی‌کیفیت طبخ کرده و محصول را به همه جا توزیع می‌کنند. برای حفظ سلامت خود از این اماکن دوری کنید.
 
فراموش نکنید!

حلیم مانده را مصرف نکنید زیرا اگر حلیم چند ساعت یا چند روز بماند مواد نشاسته‌ای آن غیرقابل هضم می‌شود و نشاسته آن به نشاسته مقاوم تبدیل شده و موجب ناراحتی‌های گوارشی می‌شود.

مجله سیب سبز