جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
×

حفظ سلامتی در ماه رمضان

سلامتی در ماه رمضان - تغذیه مناسب  - افطاری - سحری

نکاتی مهم برای حفظ سلامتی در ماه رمضان

 

با فرا رسیدن ماه رمضان، باید یاد بگیرید که چگونه یک وعده غذایی کاملا متعادل برای خودتان درست کنید. افطار یکی از مهمترین مسائلی است که باید به آن توجه داشته باشید. افطار متعادل و سالم، انرژی مورد نیاز بدن را بدون اضافه کردن کالری های غیر ضروری را فراهم می کند، بر خلاف یک افطار حجیم که اغلب می تواند باعث احساس ناراحتی در معده شود.

 

در این مطلب چند راهنمایی برای مطمئن شدن از اینکه افطار شما متعادل و سالم باشد بیان می شود.

مواد غذایی سالم را انتخاب کنید:

انتخاب درستی از گروه های مختلف مواد غذایی که شامل غلات، میوه ها و سبزیجات، گوشت و حبوبات و لبنیات داشته باشید. به عنوان مثال، در بیشتر موارد نان سبوس دار، ماکارونی یا برنج را انتخاب کنید، سبزیجات و میوه، گوشت بدون چربی، ماهی و مرغ بدون پوست را زیاد مصرف کنید. به جای شیر و لبنیات پرچرب از گزینه های کم چرب استفاده کنید که منهای کالری اضافی هنوز هم کلسیم مورد نیاز شما را فراهم می کند. از روغن و شیرینی ها نیز خیلی کم استفاده کنید.

 

موادغذایی را با روش های پخت و پز سالم آماده کنید:

سبزیجات را برای چند دقیقه بخار پز کنید تا از طعم ترد آن ها لذت ببرید؛ با این کار میزان ویتامین های سبزیجات را که در صورت پخت و پز طولانی مدت از دست می دهد را حفظ کنید. غذاهای اصلی خود را با انواع سبزیجات طبخ کنید، مصرف چربی و نمک که می تواند برای سلامت قلب و به طور کلی برای سلامت بدنتان مضر است را کاهش دهید. سوپ می تواند مایعاتی را که بدن از دست داده است را فراهم کند. سوپ همچنین یک منبع غنی از فیبر، ویتامین و مواد معدنی است که به افزایش ایمنی بدن کمک خواهد کرد.

 

حجم غذای خود را کنترل کنید:

خوردن وعده غذایی حجیم ممکن است به اضافه وزن منجر شود. همچنین می تواند باعث باد کردن معده و احساس ناراحتی شود. بنابراین به یاد داشته باشید که در مقدار غذایی را که می خورید میانه روی داشته باشید.

 

وعده غذای خود را متعادل کنید:

برای یک وعده‌ی غذایی خوب و متعادل شده، سعی کنید وعده‌ی غذایی خود را را به ۳ بخش تقسیم کنید: یک قسمت با کربوهیدرات و دیگر جایگزین های آن، یک قسمت دیگر با گوشت و جایگزین های آنها، و نیمی از بشقاب خود را شامل سالاد و سبزیجات پخته شده کنید. این برنامه نیازهای غذایی بدن شما را بدون اینکه لزوما کالری اضافی دریافت کنید را پوشش می دهد.

 

وعده غذایی شامل ضروریات باشد:

یک قاشق روغن زیتون را به سالاد خود به منظور افزایش سلامت قلب خود اضافه کنید. به جای آب میوه های شیرین و نوشابه، شیر را به عنوان یک نوشیدنی تازه بنوشید، زیرا شیر مقدار زیادی کلسیم را برای حفظ سلامت استخوان ها فراهم می کند. همچنین میوه های خشک می تواند پس از یک روز طولانی روزه داری به عنوان یک منبع فوری انرژی به شما کمک کند.

 

غذاهای متفاوت بخورید:

چسبیدن به یک نوع غذا برای افطار ممکن است بدن شما را از داشتن مواد مغذی به اندازه کافی محروم کند و از عملکرد مناسب آن جلوگیری کند. بنابرین مواد غذای متنوع وگوناگون مصرف کنید.

داشتن تغذیه اى صحیح در ماه رمضان باعث مى شود تا روزه داران بتوانند با سلامتى این ماه را به پایان برسانند.

 

سلامتی در ماه رمضان - تغذیه مناسب  - افطاری - سحری

 

گرفتن روزه چه فوایدى براى بدن و سلامتى آن دارد؟
روزه دارى مى تواند به تغذیه مناسب کمک شایانى نماید. بدن انسان براى حفظ سلامتى خود، همواره مقدارى از چربى مواد غذایى را در نقاط مختلف ذخیره مى کند.
به مرور زمان چربى هاى ذخیره شده تغییر رنگ داده و فشرده مى شوند و احتمال این که مورد استفاده مجدد قرار بگیرند بسیار کمتر مى شود.

روزه دارى حتى در افراد لاغر یا با وزن طبیعى، به بدن فرصتى مى دهد تا این چربى ها را از ذخایر آن آزاد کرده و مصرف نماید و پس از پایان روزه دارى به جاى آن چربى هاى تازه و مناسب ترى را جایگزین نماید.

غذا خوردن سبب مى شود خون فراوانى به دستگاه گوارش سرازیر شود که به دنبال آن بى حالى و کاهش توان فعالیت هاى دقیق فکرى اتفاق مى افتد. روزه با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون کافى به سراسر بدن، بالاخص به سیستم اعصاب مى تواند به سلامتى بدن کمک شایانى بنماید.

از نظر روانى هم، روزه دارى بسیار مفید است، چرا که مبارزه با خود در زمینه جلوگیرى از خوردن، سبب افزایش اعتماد به نفس مى شود که عامل اساسى در پیشگیرى از مشکلات روانى است.

چه غذاهایى براى سحرى و چه غذاهایى براى افطارى مناسب است و اساسا آیا باید میان این دو وعده، تفاوتى از لحاظ مواد غذایى که مورد استفاده قرار مى گیرد، قائل شد یا خیر؟

بسیارى از افراد معتقدند هنگام سحرى بایستى از مواد غذایى که انرژى بالایى دارند استفاده کنند تا در طول روز احساس گرسنگى نکنند. به همین خاطر، خوردن غذاهاى چرب را ترجیح مى دهند، ولى بایستى توجه داشت که به دنبال مصرف مواد غذایى چرب، تشنگى شدیدى عارض می شود که باعث ایجاد مشکلات عدیده اى در این افراد مى گردد.

از طرف دیگر عده اى مواد قندى را ترجیح مى دهند. ذکر این نکته ضرورى است که مصرف مواد قندى و شیرینى به مقدار زیاد و در یک وعده، باعث افزایش ناگهانى هورمون انسولین در خون می شود و با توجه به این که این هورمون باعث کاهش قند خون مى گردد ممکن است عوارضى چون سرگیجه، بى حالى، پرخاشگرى، عصبانیت و ضعف ناگهانى به وجود آید.

پس بهتر است در وعده غذایى سحرى از موادغذایى استفاده شود که بتواند هم انرژى روزانه را تامین کند و هم از افت ناگهانى قند خون جلوگیرى کند و مهم تر از همه این که باعث ایجاد تشنگى شدید نشود.

 
آیا مى شود سحرى را به طور کلى حذف کرد؟

بسیارى از افراد، وعده سحرى را به دلایل مختلفی از جمله عدم توانایى در بیدار شدن هنگام سحر، حذف مى کنند. بایستى توجه داشت که در روزهاى عادى فاصله زمانى بین دو وعده غذایى شام و صبحانه روز بعد، حدود ??ساعت است که تقریبا هفت ساعت از آن در حال خواب مى گذرد. در ماه مبارک رمضان هم بایستى سعى شود همین حداکثر فاصله زمانى بین وعده هاى غذایى رعایت شود. در صورت نخوردن غذا در سحرى و حذف آن، فاصله بین یک وعده افطار تا وعده افطار بعدى حدود ۲۰ تا ۲۴ ساعت مى شود که خالى ماندن معده و نداشتن منبع انرژى براى این مدت زمان طولانى، بسیار مضر است، زیرا تمامی فعل و انفعالات بدنى، از جمله روند ترشح اسید و آنزیم هاى گوارشى، عدم در دسترس بودن آب براى فعل و انفعالات حیاتى و اتمام انرژى به علت مصرف فقط یک وعده غذا، دچار اختلال می گردند و عوارض مختلفى چون سوزش سردل ، زخم معده ، عدم تمرکز فکرى ، بی خوابى و عصبانیت دیده مى شود.

اگر فقط افطار بخوریم و سحری را حذف کنیم، در این حالت در کمترین زمان فعالیت(شب)، بیشترین غذا خورده مى شود و در بیشترین زمان فعالیت(طول روز) که بدن ما نیازمند به سوخت و ساز فعال براى انجام فعالیت هاى روزمره است، هیچ گونه منبع انرژى در دسترس نیست و این مساله سبب افت در میزان و کیفیت فعالیت هاى روزانه مى گردد.

 
تفاوت بین وعده سحرى و افطارى چگونه باید باشد؟

بدن ما در زمان افطار، در حال استراحت کامل است، بنابراین هنگام شروع افطار بایستى از مواد غذایى سبک استفاده شود که به طور ناگهانى به دستگاه گوارش فشاری وارد نشود. لذا توصیه مى کنیم افطار خود را با چند عدد خرما همراه با یک استکان چاى یا شیر ولرم باز کنید و بین افطارى و شام خود فاصله اى را در نظر بگیرید، مثلا در این فاصله مى توانید وضو گرفته و نمازتان را بخوانید که هم ثواب نماز اول وقت را ببرید و هم حرکات نماز باعث شود بدنتان کمى از حالت استراحت درآید.

توصیه مى شود که شام خود را با غذاهاى سبک، کم قند و فیبردار مثل سوپ و سبزیجات یا سالاد که فشار چندانى به معده وارد نمى کنند شروع کرده و سپس به سراغ شام اصلى بروید. چرا که مصرف بیش از حد مواد غذایى شیرین و پُرچرب هنگام افطار، منجر به تشنگى مى شود و مصرف زیاد نوشیدنی ها ، بالاخص مایعات خنک، با رقیق کردن اسید و آنزیم هاى دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم و جذب مواد غذایى مى گردد و این مساله مشکلاتی مانند درد شکم و نفخ را در پیش دارد.

 

زولبیا و بامیه به صورت سنتى، از قدیم سر سفره هاى افطار موجود است. ضرورتى در مصرف آن وجود دارد؟
هنگام افطار ذخیره قندى بدن بسیار کم است و به همین دلیل بهتر است در زمان افطار، با خوردن مواد قندى این کمبود جبران شود. بنابراین مصرف زولبیا یا بامیه در هنگام افطار مجاز است، البته به مقدار کم، زیرا مصرف بیش از حد آن به خاطر استفاده از روغن، کره و ماست و ادویه جات مختلف در ترکیبات این نوع شیرینى و عدم اطمینان کافى به منابع مذکور ممکن است سبب مسمومیت هاى غذایى شود.

علاوه بر آن مصرف بیش از حد زولبیا و بامیه با توجه به این که اشتها را کاهش مى دهد، باعث عدم مصرف مواد غذایی مورد نیاز بدن مى شود.

ماه رمضان چند روزی است که آغاز شده است و اکثریت مردم روزه دار هستند اما روزه داری مسائلی را نیز به همراه دارد که مهمترین آن ها تشنگی است و با توجه به طولانی بودن روز در بسیاری از روزه داران به وجود می آید. بهترین راه برای جلوگیری از تشنگی در طول روزه داری این است که هنگام سحر و افطار از نوشیدنی های مناسب استفاده کنید.
نوشیدنی های خوب برای سحری

سحر زمانی است که باید بدن را آمده برای ۱۷ساعت روزه داری کنید به همین علت باید از بهترین و مقوی ترین مواد غذایی و البته نوشیدنی های مناسب استفاده کنید تا در طول روز به هیچ عنوان تشنه یا گشنه نشوید.

** آب همیشه به عنوان بهترین نوشیدنی در هر زمانی شناخته میشود و در هنگام سحر نیز سعی کنید بیشتر آب استفاده کنید. البته دقت داشته باشید که آبی که می نوشید نباید خیلی خنک یا گرم باشد و ابی با دمای اتاق برای رفع تشنگی بهترین گزینه است.

** برای آنکه در طول روز از تشنگی فرار کنید، می توانید چند قطره لیموترش در آب خود بچکانید. این محلول معجزه ای برای روزهای گرم تابستان و فرار از تشنگی در هنگام روزه داری است.

** یکی از بهترین جایگزین های آب برای افرادی که در طول روز بسیار تشنه می شوند عرق کاسنی است. اگر در طول روز تشنه می شوید می توانید هنگام سحر به جای آب از عرق کاسنی استفاده کنید.

** در کنار نوشیدنی های مناسب برخی از نوشیدنی های نیز ممنوعه هستند و باید از مصرف کردن آن ها جدا پرهیز کنید. یکی از نوشیدنی های ممنوعه هنگام سحر چای پر رنگ است که باعث می شود آب بدن در طول روز کاسته شده و تشنگی به سراغ روزه دار آید.

 

توجه دقت کنین

تغذیه صحیح در ماه رمضان

 
نوشیدنی های مخصوص افطار

پس از ۱۷ ساعت عبادت و روزه داری، افطار زمانی است که باید قوای از دست رفته بدن را به آن بازگردانید به همین علت استفاده از نوشیدنی های مقوی و سرشار از ویتامین لازم است. البته دقت داشته باشید شما می توانید از این نوشیدنی ها در زمانی بین افطار تا سحر استفاده کنید.

** سعی کنید همیشه روزه خود را با یک نوشیدنی افطار کنید و بهترین گزینه ها برای باز کردن روزه چای، شیر گرم و آب جوش هستند. مایعات سریعا قوای بدن را به آن باز می گردانند همچنین دستگاه گوارش را آماده برای دریافت مواد غذایی می کنند.

** به هیچ عنوان از نوشیدنی های سرد و تگرگی استفاده نکنید. تحقیقات پزشکی حاکی از آن است که نوشیدنی های سرد بعد از مدت طولانی که هیچ چیزی نخورده اید می توانند دستگاه گوارش و اندام های داخلی بدن را دچار مشکلات گوناگون کنند.

** برای زمان میان افطار و سحر از آب میوه های طبیعی استفاده کنید تا هم عطش شما برطرف شود و هم ویتامین های لازم وارد بدن شوند. استفاده از آب هندوانه بهترین گزینه برای روزه دارانی است که احساس تشنگی آن ها بعد از افطار همچنان باقی مانده است.

** سعی کنید در طول ماه مبارک رمضان نوشابه و تمامی نوشیدنی های گاز دار را فراموش کنید. این نوشیدنی های نیاز به معده ای فعال برای هضم شدن دارند اما زمانی که معده شما به خاطر روزه داری کم کار شده دیگر توانی برای هضم نوشابه باقی نمی ماند.

در ماه مبارک رمضان چون زمان‌بندی دریافت مواد غذایی تغییر می‌کند یک هفته تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا بدن با شرایط جدید خود را تطبیق دهد.

دقت داشته باشید بسته به میزان فعالیت فرد و چاق و لاغر بودن او نیاز به دریافت مواد غذایی متغیر است. معمولا برای روز اول ماه مبارک توصیه می‌کنیم تا افراد یک ساعت زودتر از همیشه برای وعده سحری بیدار شوند و با آرامش بیشتری غذا بخورند.

برخی برای اینکه ساعت بیشتری را بخوابند، در ساعات پایانی شب شام می‌خورند و بدون سحری روزه می‌گیرند در صورتیکه بسیار کار غلطی است. از طرف دیگر دسته دیگر از ترس گرسنگی در طی روز در وعده سحری پر خوری می‌کنند که عوارض زیادی مانند نفخ یا سوء هاضمه در پی دارد. مصرف سالاد و سبزی به دلیل داشتن مقادیر زیادی آب در وعده سحری مناسب بوده و جلوی تشنگی زودرس را طی روز می‌گیرد.
غذای شور،‌ قهوه و چای روزه داران را تشنه‌تر می‌کند

مصرف نوشیدنی تخم شربتی به دلیل نگه‌داشتن آب در دانه‌های این گیاه در ساعات پایانی شب تا سحر توصیه می‌شود. همچنین روزه‌داران باید از خوردن غذاهای شور و تنقلات حاوی نمک در این ایام اجتناب کنند چون هم حجم معده را می‌گیرد و هم بدن برای دفع نمک مجبور است آب زیادی دفع کند.

آنهایی که علاقه زیادی به خوردن چای پررنگ و قهوه بین زمان افطار تا سحر را دارند باید از این کار امتناع کنند چرا که این دو نوشیدنی بسیار ادرار آور بوده و آب زیادی را از بدن دفع می‌کند.

 
روزه را با آب ولرم و خرما باز کنید

بهترین ماده غذایی برای باز کردن روزه را در ایام ماه مبارک خرما و آب ولرم است. خرما به دلیل داشتن قند و پتاسیم هم فشار خون را تنظیم می‌کند. هنگام افطار نباید به یکباره آب سرد نوشید چون به معده شوک وارد می‌شود.

در مورد مصرف آش و حلیم در وعده افطار، باید سعی کنیم تا وعده افطار را سبک و وعده سحری را کامل‌‌تر در نظر بگیریم و از خوردن غذاهای دیر هضم در وعده افطاری بپرهیزیم. خوردن آش رشته و آش جو در وعده افطار توصیه نمی‌شود ولی سوپ رقیق و شیر برنج بهترین غذا در وعده افطاری است.

مسئله ای که این روزها خیلی درگیرمون میکنه و در طول روز در فکرش هستیم اینه که با روزه داری در این روزهای گرم تابستان و ۱۸ ساعت تشنگی و گرسنگی خونوادمون برای افطاری چی بپزم؟ که هم معده رو اذیت نکنه و هم مواد مغذی و ویتامین ها رو در خودش داشته باشه و هم آب کافی که بدنمون از دست داده رو در خودش داشته باشه و برای بدن خودمون و خانوادمون تامین کنه.

 

برای افطاری باید به چند نکته تغذیه ای توجه کنیم

افطاری باید سبک باشد

واژه سبک برای غذاها به این معنی هست که زود هضم باشه و در واقع حکم پیش غذا داشته باشه و معده رو آماده که برای پذیرش غذا. غذاهای سبک معمولا آبکی هستن و در اونها از گوشت و حبوبات استفاده نمیشه.
افطاری باید گرم باشد

باید کاملا به این نکته توجه کنیم که بشقابهای سرد برای افطاری آماده نکنیم. مثلا غذایی مثل سالاد الویه یا ژامبونها یا دسرهای سرد مثل انواع ژله و بستنی اصلا برای افطاری مناسب نیستن چراکه معده در لحظات اول بعد از ۱۸ ساعت خالی بودن دمای بالایی داره و با ورود غذاهای سرد دچار اسپاسم میشه پس بهتره از غذاهای گرم استفاده بشه.

افطاری بهتر است شیرین باشد

بیشتر ماها وقتی که چند ساعت غذا نمیخوریم قند خونمون پایین میاد پس بهترین گزینه برای افطاری کمی شیرین بودن غذا هست. برای همین هم مرسومه که با خرما افطار میکنن.

 

سلامتی در ماه رمضان - تغذیه مناسب  - افطاری - سحری

 

غذاهایی که برای افطاری مناسب هستن:

انواع سوپ ها برای افطاری مناسب هستن

معمولا سوپها سبک پخته میشن و به عنوان پیش غذا استفاده میشن. سوپهایی که حاوی سبزیجات پخته و آب مرغ یا گوشت هستن و یا با شیر درست میشن گزینه های مناسبی برای افطاری ما هستن. چرا که نه تنها بسیار مغذی هستن و سبکن، غالبا بسیار خوش طعم هم هستن و هم میتونن آب از دست رفته بدن رو جبران کنن و هم ویتامینها رو به بدنمون برسونن.

 

سوپ های مقوی برای افطار

طرز تهیه سوپ جو 

انواع فرنی ها و شیر برنج ها برای افطاری مناسب هستن

فرنی ها و شیر برنج ها همگرم و آبکی و سبک هستن و به خاطر شیرینی ای که دارن میتونن قد از دست رفته بدن رو جبران کنن. همچنین به خاطر همی شیرینی خیلی هم محبوب هستن و در سفره های افطاری کشورمون مرسوم هستن. به ویژه اینکه در اکثر اونها زعفران و گلاب استفاده میشه و نقش ویژه ای در ایجاد نشاط دارن. اگر دوست داشتین میتونین از لینک زیر برای یاد گرفتن روش تهیه فرنی استفاده کنین:

 

طرز تهیه فرنی انبه ویژه ماه رمضان

 

انواع حلوا ها برای افطاری مناسب هستن

حلوا ها هم به خاطر شیرینیشون توصیه میشن و بهتره با چای یا شیر ولرم میل بشن. البته باید این رو هم در نظر داشته باشیم که قند پایین اومده بدنمون با یکی دو برش حلوا کاملا تامین میشه و حواسمون باشه در مصرف شیرینی جات زیاده روی نکنیم.

 

طرز تهیه حلوای برنجی

طرز تهیه حلوا

 

این رو باید بدونیم که غذاهای سنگین و سرخ کردنی مثل آش یا خورشتها برای افطاری مناسب نیستن و معده رو اذیت میکنن و بهتره که با فاصله یکی دو ساعت بعد از افطار و به عنوان شام مورد استفاده قرار بگیرن.

 

 

این مطلب مفید بود ؟
بدمتوسطخوبخیلی خوبعالی
( تعداد رای دهنده 2, میانگین امتیاز: 4,50 از 5)
Loading...